به ایام نوروز که نزدیک می‌شویم این سؤال در ذهن دانش‌آموزان شکل می‌گیرد که از این فرصت طلائی چطور استفاده کنم؟ تعطیلات نوروز فرصتی است که به دور از هیاهوی کلاس ، تمام وقت و انرژی‌تان در اختیار خودتان باشد تا برنامه‌های عقب افتاده را جبران کنید و به تقویت نقاط ضعفتان بپردازید. تجربه سال‌های قبل گواه آن است که اغلب دانش‌آموزان موفق از ایام عید نهایت استفاده را کرده‌اند در این یادداشت به این سؤال می‌پردازیم که از ایام عید چطور استفاده کنیم؟
گزینه‌ای به نام اردوی نوروزی
چند سالی است برخی موسسات و یا مدارس در ایام عید، اردوی نوروزی برگزار می‌کنند و سعی می‌کنند فضائی مناسب برای مطالعه مهیا کنند و اغلب یک برنامه مطالعاتی در آغاز اردو پیشنهاد می‌شود و تعداد محدودی کلاس رفع اشکال نیز در نظر گرفته می‌شود. امّا عمده تمرکز برنامه روی این نکته است که وقت دانش‌آموز در اختیار خودش باشد تا طبق نیازهای درسی‌اش عمل کند این اردوها مزایا و معایبی دارد که به طور جداگانه به آن می‌پردازیم.
مزایای این اردو عبارت است از:
(1) فضای خانه در نوروز خواه ناخواه با دید و بازدید، برنامه‌های تلوزیون و ارتباط‌های فامیلی همراه است هر چقدر هم خانواده‌ها این روابط را محدود کنند باز نمی‌تواند منزل را به فضای ایده آلی برای مطالعه تبدیل کنند فضای مطالعه‌ای که در اردوی نوروزی مهیا می‌شود چه در محیط مدرسه چه در فضاهای دیگر اغلب چون فضای درس و مطالعه و رقابت است افراد به درس خواندن ترغیب می‌شوند زیرا از نظر روانشناسی قرار گرفتن در فضای درس و مطالعه افراد را به مطالعه ترغیب می‌کند.
(2) از آنجا که در ایام سال تحصیلی مدت مطالعه روزانه شما کمتر از نوروز است مشکلات ایجاد شده در برنامه و یا سؤالاتتان از مشاور نیز کمتر بوده و هر دو هفته یک بار نیز یرای ملاقات با مشاور کافی است اما در ایام نوروز چون دائماً در حال مطالعه هستید سؤالات و مشکلاتتان نیز بیشتر بوده و حضور دائمی یک مشاور یک دلگرمی است که دائماً یک نفر هست که در هر لحظه جوابگوی مشکلات و سؤالات شماست در ضمن وقتی به نظر یک مشاور برنامه مطالعاتی‌تان را انجام می‌دهید استرس کمتری دارید و احساس می‌کنید یک برنامه مطالعاتی درست، تجربه شده و بدون نقص را انجام می‌دهید جالب است بدانید همین احساس یادگیری شما را افزایش می‌دهد.
(3) یک برنامه غذائی مناسب آمادگی جسمی دانش‌آموزان را برای مطالعه و یادگیری، افزایش می‌دهد زیرا واقعاً تغذیه مناسب تأثیر بسیار زیادی در کم شدن استرس، بالا رفتن تمرکز و افزایش یادگیری دارد. به عنوان مثال اغلب دانش‌آموزان بین مطالعه‌شان مرتباً غذاها و نوشیدنی‌هائی می‌خورند که گاهی همین میان وعده‌ها چون فشار خون اطراف معده را افزایش می‌دهد باعث خواب آلودگی و عدم تمرکز می‌شود اغلب در اردوها زمان میان وعده‌ها مرتب و تعیین شده است.
از معایب اردوها نیز می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
ایجاد فضای رقابتی ناسالم و استرس‌زا و اضطرابی که بر اثر مقایسه دانش‌آموزان با دیگران ایجاد می‌شود اغلب روحیه دانش‌آموز را به هم می‌ریزد، هر چقدر هم بر این نکته تأکید شود که خودتان را با خودتان مقایسه کنید باز هم تأکید دانش‌آموزان برعقب افتادگی‌هایشان و توجه ویژه به موفقیت دیگران است که این موضوع آنها را به شدت نگران و مضطرب می‌کند.
کلاس‌ها و برنامه‌های مطالعاتی تنظیم شده در اردو اغلب نمی‌تواند برای تمامی دانش‌آموزان با سطوح علمی مختلف مناسب باشد یعنی یک برنامه مناسب برای همه اصولاً وجود ندارد وقتی هم بخش‌هائی از برنامه برای دانش‌آموزان ضعیف حذف می‌شود احساس بدی به آنها دست می‌دهد و و عقب بودن آنها را بیشتر به آنها تأکید می‌کند گاهی همین تغییرات اعتماد به نفس و روحیه دانش‌آموز را به هم می‌ریزد.
بعضی از دانش‌آموزان که روحیه درون گراتر و منزوی‌تری دارند در این اردوها برچسپ مغرور و خودپسند می‌گیرند و گاهی مشکلات عاطفی و روحی برایشان ایجاد می‌کند به بیانی دیگر چون اغلب دانش‌آموزان در این ایام تحت فشار و استرس عصبی هستند حساس‌تر و شکننده‌تر می‌شوند گاهی فضای این اردوها این لطمه‌های روحی را تشدید می‌کند؛ یعنی: ساده‌ترین حرف‌های دوستان برایشان آزاردهنده است از اینرو با توجه به نکات گفته شده اردوهای نوروزی برای بعضی دانش‌آموزان مفید و اثربخش بوده و برای بعضی دیگر آنچنان مفید نیست .
در صورتی که تصمیم دارید در یک اردوی نوروزی شرکت کنید حتماً با چند مشاور مشورت کرده و خصوصاً از دانش‌آموزانی که در سال قبل در آن اردوی نوروزی شرکت کرده‌اند کمک بگیرید تجربه نشان می‌دهد صرفاً هزینه اردوی نوروزی نشان دهنده کیفیت محتوائی و علمی آنها نیست گاهی برنامه‌های تفریحی و غذائی به صورت افراطی فضای اردو را از حالت علمی و متمرکز برای یادگیری خارج می‌کند مشورت با اساتید اردو و افراد با تجربه را خیلی جدی بگیرید و یادتان باشد ثبت نام در این اردوها به معنای مؤفقیت شما و یا بهره‌گیری مناسب از تعطیلات نوروزی نیست این خود شما هستید که می‌توانید یک اردوی نوروزی را به فرصتی عالی و مفید برای رفع نقاط ضعفتان و زمانی برای مرور مطالب خوانده شده از آغاز سال تبدیل کنید.
امیدواریم از ایام عید نهایت استفاده را ببرید.
با تلاش پیروزید.
مهندس امین نایبی - مشاور مبتکران |