به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، اکسایش، عامل اصلی فساد چربی‌ها و روغن‌ها محسوب می‌شود. به همین دلیل، عموما ترکیبات آنتی‌اکسیدان برای جلوگیری از بدطعمی و فساد ناشی از اکسایش به این محصولات اضافه می‌شوند که البته برخی از آن‌ها برای سلامتی مضرند. از این رو، اخیرا توجه محققان به سوی کاربرد آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی و بی‌ضرر از جمله ترکیبات حاصل از عصاره‌ی هسته انگور، بلوط، رزماری، چای سبز و برگ درخت زیتون جلب شده است.
سید مهدی جعفری یکی از محققان این طرح بیان کرد: ترکیبات فنولی یکی از مهم‌ترین آنتی اکسیدان‌های طبیعی هستند که موجب نگهداری غذاهای فراوری شده در برابر اکسایش می‌شوند.
وی با بیان اینکه برگ درخت زیتون به عنوان یک منبع غنی از ترکیبات فنولی است، افزود: با این حال ترکیبات فنولی استخراج شده از آن هنگام قرارگیری در معرض نور و اکسیژن، خواص خود را از دست می‌دهد.
در این روش، به دلیل قرارگیری عصاره برگ درخت زیتون درون نانوکپسول‌های طراحی شده، میزان اثربخشی این ترکیبات آنتی اکسیدان افزایش یافته و در نتیجه کیفیت روغن خوراکی بهبود یافته است.
به گفته جعفری، نانوریزپوشانی یا همان قرارگیری مواد در نانوکپسول‌ها، یکی از بهترین روش‌های نوین حفظ ترکیبات حساس و زیست فعال غذایی است. از این رو هدف کلی این پژوهش، ارزیابی نانوریزپوشانی عصاره برگ درخت زیتون و کاربرد آن در روغن سویا است که برای این منظور از نانوامولسیون‌های دوگانه به عنوان نانوکپسول استفاده شده است.
وی افزود: طبق نتایج آزمایش‌های انجام شده، این آنتی‌اکسیدان طبیعی می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی برای آنتی‌اکسیدان‌های متداول سنتزی باشد که با استفاده از روش نانوریزپوشانی، خواص آن نیز بهتر حفظ خواهد شد.
وی با اشاره به دیگر مزایای نانوریزپوشانی ها گفت: با استفاده از نانوریزپوشانی ها می‌توان به افزایش ماندگاری مواد غذایی، رهایش کنترل شده، بالارفتن راندمان تولید، کاهش ضایعات و همچنین ایجاد ارزش افزوده در صنایع غذایی و تولید محصولات فراسودمند در کنار امکان نوآوری و تنوع در تولید محصولات غذایی کمک زیادی کرد.
به گفته این پژوهشگر، کاربردهای دیگر نانوکپسول‌های حاوی ترکیبات طبیعی در صنایع غذایی را می‌توان در تولید محصولات غذایی کم‌‌کالری و کم چرب، پوشاندن طعم‌ها و بهبود ویژگی‌های حسی غذاها برشمرد. از طرفی به کمک روش نانوریزپوشانی، نانوکپسول محتویات خود را، با سرعتی کنترل شده و در یک زمان مشخص و با ایجاد یک تحریک خاص آزاد می‌کند.
وی عنوان کرد: از نتایج این طرح می‌توان افزون بر صنایع غذایی در صنایع داروسازی و نیز تولید لوازم بهداشتی-آرایشی بهره برد. درحال حاضر نیز، مراحل نیمه صنعتی تولید این محصول در مرکز رشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان درحال اجراست.
جعفری با اشاره به مراحل انجام این پژوهش عنوان کرد: در ابتدا برگ درخت زیتون تهیه و آماده‌سازی و ترکیبات فنولی موجود در آن استخراج شد. سپس نانوریزپوشانی از طریق تولید انواع نانوامولسیون‌ها صورت گرفت. پس از بررسی ویژگی‌های کیفی نانوکپسول‌ها، این ترکیبات در نهایت به روغن خوراکی افزوده شده و ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و کیفی روغن مطالعه شد.
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر سید مهدی جعفری، دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، عادله محمدی و افشین فریدی، کارشناس ارشد مهندسی مواد و طراحی صنایع غذایی این دانشگاه است. نتایج این کار در مجله Food Chemistry (جلد ۱۹۰، سال ۲۰۱۶، صفحات ۵۱۳ تا ۵۱۹) منتشر شده است.
منبع