اخبار
پنجشنبه، 05 دی 1398
امتحان بدون استرس را تجربه کنید

امتحان بدون استرس را تجربه کنید


امتحان را همه ما به خوبی می شناسیم. با تمام وجود لمس و احساس کرده ایم و درباره آن کوله باری از خاطرات تلخ و شیرین به همراه داریم. با رسیدن فصل امتحانات ، گاه بذر نگرانی و دلهره و گاه ترسی پنهان و موهوم شکل می گیرد. درجاتی از اضطراب امتحان در ۳۰ ۲۰ درصد کودکان و نوجوانان دانش آموز دیده می شود. این موضوع در دختران شایع تر از پسران است.


● اضطراب امتحان چیست؟
اضطراب و استرس اموری کاملا طبیعی و بدیهی هستند. که همیشه عوارضی را در دوره امتحانات برای عده ای از دانش آموزان به همراه می‌آورند . نباید فراموش کنیم که اندکی اضطراب برای زندگی ضرورت دارد.آنچه مسلم است درجاتی از اضطراب و استرس می‌تواند مثبت باشد و احساس تهییج و به دست آوردن یک فرصت را به فرد دست دهد. مثل استرسی که باعث می شود یک ورزشکار در موقعیت مسابقه بهتر از تمرین عمل کند، یا فردی در شغل جدید خود با انرژی و عملکرد بهتری کار کند. اضطراب همیشه به عنوان یک مسئله مضر مطرح نشده بلکه از دیدی دیگر در می یابیم که داشتن اضطراب باعث تحت فشار قرار داده شدن ما و نتیجتاً تلاش و کوشش مضاعف ما برای رهایی از آن فشار بوده است که این همیشه به نفع ما تمام شده و در آخر باعث بهترشدنمان شده است . پس درجاتی از اضطراب لازم بوده و باعث بهبودی عملکرد ما می شود. این نوع اضطراب را تکلیف محور می گوییم.
اما اضطراب و استرس مفرط اثرات مضری را نیز برای فرد به دنبال خواهند داشت . زمانی که استرس و اضطراب منفی می شود، ما احساس می کنیم اوضاع از کنترل ما خارج است، تحت فشار هستیم و تمرکز خود را از دست داده ایم. میزان بالای اضطراب امتحان اثر ناتوان کننده بر فرد دارد و موجب می شود تا دانش آموز خود را ملزم در به دست آوردن موفقیت در سطح بالا و نیز نگرانی در مورد توانایی هایش برای رسیدن به آن کمال مطلوب ببیند.دامنه عوارض آنها هر دو بعد جسمی و ذهنی اشخاص را در بر می گیرد . از عوارض جسمی آن میشود به بی خوابی (شب های امتحان) ، کم اشتهایی ، بد خلقی ، گوشه گیری و از عوارض ذهنی آن به افت عملکرد ذهن در نتیجه کندشدن روند ذهن اشاره کرد.
واژه اضطراب امتحان نوعی حالت هیجانی ناخوشایند و مبهم است که با پریشانی، وحشت، هراس، تپش قلب، تعریق، سردرد و بیقراری، تکرر ادرار و تشویش همراه است.

● علل ایجاد اضطراب امتحان
چرا کودکی با امتحان خود نسبتاً خونسرد و آرام برخورد می کند و کودک دیگر شب امتحان دچار بی خوابی و بی قراری می شود، تمرکز خود را از دست می دهد، می خواند اما در حافظه اش نمی ماند و... .
به عقیده صاحب نظران سه دسته عوامل در اضطراب دخالت دارند:

● عوامل فردی و شخصیتی
اعتماد به نفس ارزش و اعتباری درونی است که یک فرد در زمینه های مختلف زندگی، تحصیلی، اجتماعی، جسمانی و هوش برای خود قایل است. افرادی که عزت نفس پایینی دارند، احساس خودکارآمدی پایین تری دارند، شکست ها و ناکامی های متعددی را تجربه کرده اند، یا اضطراب منتشر دارند بیشتر مستعد اضطراب امتحان هستند. افراد دارای اعتماد به نفس بالا برای برخورد شایسته با امتحان و مشکلات توانایی زیادی دارند.
یکی از عوامل مؤثر، فضا و محیطی است که دانش آموز در آن تحصیل می کند. برای مثال تفاوت هایی بین جمعیت روستایی و شهری در میزان اضطراب امتحان دیده شده است. آشنا یا غریب بودن ممتحن ها و وجود محدودیت زمانی نیز می تواند از عوامل مؤثر باشد
اضطراب امتحان تا حدود زیادی با افکار منفی و ارزیابی های بدبینانه از امتحان رابطه دارد و ممکن است موجب تغییر در اسنادهای دانش آموزان و دانشجویان شود . توبیاس (۱۹۸۵) اعتقاد داشت که اضطراب امتحان به دلیل عادت های مطالعه نامناسب و ناکارآمد است. با وجود این، افراد دارای اضطراب امتحان بالا مشکلاتی در تمرکز گزارش می کنند و به طور واقعی در مراحل پایانی و نزدیک به امتحان مطالعه کمی دارند (واگ و پاپس دورف، ۱۹۹۶) گاهی افرادی که ار اضطراب امتحان رنج می برند، افکار منفی و اغلب غیرواقعی از خود دارند، خود را فردی شایسته نمی دانند و به شدت از شکست می ترسند.

● عوامل خانوادگی
انتظارات و توقعات، چشم و هم چشمی ها،الگوی خشک و غیرقابل انعطاف و پرورش کودک، انتظارات بیش از حد والدین و تفکر کمال طلبانه آنها، تنبیه وسرزنش، عدم ارائه تشویق و تقویت مناسب، وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی پایین، جزء عوامل خانوداگی محسوب می‌شوند.
رقابت: مقصود رقابت های ناسالم و بیماری ۲۰ گرایی است که از جهت روانی پیامدهای زیانبار دارد.

● عوامل آموزشی
از علل آموزشگاهی می شود به این موارد اشاره کرد: انتظارات بیش از حد و نابجای معلم، درس و امتحان دشوار، ماهیت امتحان (مانند بعد رقابتی و مسابقه ای بالا در امتحان کنکور)، محدودیت های زمانی، محیط نامناسب امتحان، وجود عوامل مزاحم مثل سروصدا، نور نامناسب، گرمای محیط و....میزان شیوع اضطراب امتحان در مقطع ابتدایی کمتر از راهنمایی و در راهنمایی عموماً کمتر از دبیرستان است. ... . یکی از عوامل مؤثر، فضا و محیطی است که دانش آموز در آن تحصیل می کند. برای مثال تفاوت هایی بین جمعیت روستایی و شهری در میزان اضطراب امتحان دیده شده است. آشنا یا غریب بودن ممتحن ها و وجود محدودیت زمانی نیز می تواند از عوامل مؤثر باشد.
 
منبع: بیتوته