به گزارش ایسنا و به نقل از آی ای، وقتی یکی از اندام خارجی بدن مانند دست یا پا از دست می‌رود، نیاز به استفاده از پروتزهای مصنوعی احساس می‌شود. چندین دهه است که این پروتزهای مصنوعی موسوم به اندام‌های بیونیک در حال پیشرفت هستند و به تدریج دامنه حرکتی آنها گسترده‌تر شده است و احساس راحتی بیشتری را به افراد می‌دهد. اما شکاف میان کارایی اندام‌های مصنوعی و طبیعی همچنان زیاد است.
اکنون دانشمندان در پی این هستند که چگونه می‌توان با استفاده از فناوری‌های جدید و رسیدن به نسل جدید پروتزهای بیونیک، این شکاف را از بین برد.
براساس مطالعه جدید منتشر شده در مجله Biomedical Engineering، دانشمندان یک قدم به ارائه پروتزهای بیونیک با کارایی بالا نزدیک‌تر شده‌اند که قادر است نه تنها عملکرد اندام‌های از دست رفته را تقلید و تکمیل کند، بلکه کاملا جایگزین آن شود.
هدف از استفاده از پروتز، جایگزین کردن از دست رفتن عملکرد حرکتی انسان پس از از دست دادن اندام‌ها است. اگر اندامی از دست رفته باشد، علاوه بر از دست رفتن احساس، از دست دادن عملکرد در بدن فرد نیز می‌تواند استقلال یا توانایی حرکتی وی را در انجام کارهای روزمره تحت تاثیر قرار دهد.
همچنین انتظارات از پروتزهای اندام تحتانی یا فوقانی متفاوت است. به عنوان مثال اندام تحتانی معمولاً به کارهای چرخشی یا حرکتی کمک می‌کنند، بنابراین ایجاد پروتز برای این موارد بیشتر به تناسب با آن متکی است، اما اندام‌های فوقانی مجموعه گسترده‌تری از فعالیت‌ها را پشتیبانی می‌کنند. افرادی که از پروتز به عنوان جایگزین اندام فوقانی استفاده می‌کنند، عملکرد، دوام، راحتی، ظاهر و هزینه را عوامل اصلی برای آن می‌دانند.
یک بررسی روی معلولان در ایالات متحده و اروپا نشان داد که مطلوب‌ترین کیفیت برای پروتزهای اندام فوقانی شامل انگشتان جداگانه، توانایی گرفتن اشیا به شکل مناسب، بدون لغزش و با قدرت است. استفاده کنندگان از پروتزهای بالاتنه بدن علاوه بر سرعت حرکت مچ دست، داشتن ظاهری ایده‌آل و طبیعی، بهبود دمای پروتز و مدیریت تعرق، کاهش وزن و سر و صدا و افزایش بازخورد حسی را انتظار دارند.
با این حال ساخت پروتزهای اندام تحتانی نیز آسان نیست. در حالی که اکثر معلولان نسبت به راه رفتن روی زمین صاف احساس اطمینان می‌کنند، حفظ تعادل و راه رفتن در زمین‌های ناهموار هنوز برای آنها دشوار است.
در این مطالعه آمده است: این امر به ویژه در بیمارانی که قطع عضو از بالای زانو هستند، با کاهش تحرک یا دسترسی ناکافی به توانبخشی همراه است. علاوه بر این، مشکلات پوستی ناشی از پوشیدن آنها، معلولان را تا حد زیادی تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به کاهش قابل توجه میزان مسافت پیاده‌روی می‌شود و کاربران درد ناشی از پروتز را عامل آن می‌دانند.
ایجاد جایگزینی مناسب برای اندام‌های قطع شده، یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های مهندسی در دنیای پزشکی امروز است. به تازگی یک ایمپلنت یا کاشت عصبی یک فرد را قادر به استفاده از بازوی رباتیک با بازخورد لمسی کرده است.
دامنه حرکت، عوارض جانبی، شکل ظاهری و بازخوردهای حسی و ارتباط فیزیکی با دنیای اطراف از طریق یک اندام مصنوعی، همگی در پیشرفت این پروتزهای بیونیک نقشی اساسی دارند. بنابراین با گذشت زمان ممکن است در آینده نزدیک شاهد پیشرفته‌ترین اندام‌های مصنوعی باشیم.
منبع: ایسنا