به گزارش ایسنا و به نقل از وب‌سایت رسمی دانشگاه بیرمنگام، یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که نانومواد موجود در محصولات مراقبت سلامتی براساس شکل خود می‌توانند با جریان خون از سد خونی مغز عبور کنند و آثار عصبی بالقوه‌ای را ایجاد کنند که می‌توانند مثبت یا منفی باشند.
دانشمندان دریافتند که نانومواد مبتنی بر فلزاتی مانند اکسید روی و نقره می‌توانند از یک مدل درون‌کشتگاهی سد خونی مغز عبور کنند و بر سلامتی سلول‌های آستروسیت که واکنش‌های عصبی را کنترل می‌کنند، تاثیر بگذارند.
پژوهشگران باور دارند که کشف آنها، به طراحی نانومواد ایمن کمک می‌کند و هنگام درمان بیماری مغزی می‌تواند راه‌های جدیدی را برای هدف قرار دادن مکان‌های که دستیابی به آنها دشوار است، ارائه دهد.
یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران دریافته‌اند که ویژگی‌های فیزیوشیمیایی نانومواد فلزی، بر نحوه کارآیی آنها در نفوذ کردن به مدل درون‌کشتگاهی سد خونی مغز و سطح بالقوه سمی بودن آنها تاثیر می‌گذارد.
تراکم بالاتر شکل‌های ویژه‌ای از نانومواد نقره و اکسید روی ممکن است رشد سلول را مختل کنند و نفوذپذیری سد خونی مغز را افزایش دهند. این موضوع می‌تواند دسترسی ساده‌تر مغز به این ترکیبات را به همراه داشته باشد.
سد خونی مغز با محدود کردن عبور مواد شیمیایی گوناگون و مولکول‌های بیگانه از رگ‌های خونی و ورود آنها به مغز، نقش مهمی را در سلامت مغز بر عهده دارد. وجود نقص در یکپارچگی سد خونی مغز، سلامتی سیستم عصبی مرکزی را به خطر می‌اندازد و نفوذپذیری نسبت به مواد بیگانه را افزایش می‌دهد. این موضوع نهایتا می‌تواند آسیب رسیدن به مغز را به همراه داشته باشد.
"ایسلت لینچ"(Iseult Lynch)، استاد "دانشگاه بیرمنگام"(University of Birmingham) انگلستان و از پژوهشگران این پروژه گفت: ما دریافتیم که نانومواد اکسید روی و نقره که به صورت گسترده در محصولات روزانه مراقبت بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به شکل ذرات و یون‌های محلول، از مدل درون‌کشتگاهی سد خونی مغز عبور می‌کنند.
تنوع در شکل، اندازه و ترکیب شیمیایی می‌تواند به صورت چشمگیری بر نفوذ نانومواد در مدل درون‌کشتگاهی سد خونی مغز تاثیر بگذارد.
پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که نانوموادی مانند اکسید روی می‌توانند در مدل درون‌کشتگاهی سد خونی مغز انباشته شوند و بر فعالیت عصبی و سلامتی مغز اثر بگذارند. استفاده از نانومواد به صورت استنشاقی، خوراکی و از طریق پوست می‌تواند آنها را به جریان خون برساند و بخش کوچکی از این مواد نیز می‌توانند از سد خونی مغز عبور کنند. این موضوع، بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد.
پژوهشگران، فهرستی از نانومواد فلزی را در ترکیبات، اندازه‌ها و شکل‌های گوناگون تهیه کردند و توانایی آنها را در نفوذ به سد خونی مغز مورد ارزیابی قرار دادند.
"ژیلینگ گوا"(Zhiling Guo)، از پژوهشگران این پروژه گفت: درک رفتار این مواد پس از عبور از سد خونی مغز، برای ارزیابی اثرات عصبی ناشی از ورود ناخواسته آنها به مغز، حیاتی است. ظرفیت مسمومیت عصبی در برخی از مواد، بیش از سایر مواد است زیرا روش‌های متفاوت شکل‌گیری، امکان حرکت و انتقال را برای آنها فراهم می‌کند.
در آزمایش‌های صورت گرفته، اکسید روی با بیشترین سهولت از روی سد خونی مغز لیز خورد. پژوهشگران دریافتند که نانومواد کروی نقره به تدریج به ترکیبات گوگرد-نقره تبدیل می‌شوند و مسیرهای ساده‌تری برای ورود ایجاد می‌کنند.
از اکسید روی به عنوان محافظ پوست و ضد آفتاب استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند پرتو ماوراءبنفش را پراکنده کند تا آفتاب‌سوختگی و پیری زودرس پوست را کاهش دهد یا از آن پیشگیری کند. نقره نیز در محصولات مراقبت پوست مانند کرم‌های ضد پیری استفاده می‌شود.
این پژوهش، در مجله "PNAS" به چاپ رسید.
منبع: ایسنا