اخبار
چهارشنبه، 29 دی 1400
 چرا ناسا عبور یک سیارک از کنار زمین را دیر شناسایی کرد؟

چرا ناسا عبور یک سیارک از کنار زمین را دیر شناسایی کرد؟


در سال ۲۰۱۹ سیارکی به وسعت زمین فوتبال و با عرض ۳۲۸ فوت از فاصله ۴۳ هزار و ۵۰۰ مایلی زمین عبور کرد و این در حالی بود که در آن زمان اخترشناسان تنها ۲۴ ساعت قبل از نزدیک شدن آن به زمین آن را شناسایی کرده و از وقوع این رخداد باخبر شدند.

 

به گزارش ایسنا، حال گروهی از محققان دانشگاه هاوایی در مانوا این موضوع را بررسی کردند و علت شناسایی دیرهنگام این پدیده را توضیح داده‌اند. آنها دریافتند که برخی از اجرام در حال نزدیک شدن به زمین در آسمان تقریبا ثابت و ساکن به نظر می‌رسند و این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که حرکت به سمت شرق(movement east) دقیقا با چرخش زمین خنثی می‌شود و به همین دلیل سیستم‌های هشدار اولیه موجود در زمین قادر به شناسایی آنها نیستند. در سال ۲۰۱۹ نیز این اتفاق در رابطه با این سیارک که "۲۰۱۹ OK" نام داشت رخ داد و محققان تنها ۲۴ ساعت پیش از نزدیک شدن آن از نزدیکی آن باخبر شدند.
این سنگ فضایی که "۲۰۱۹ OK" نامیده می‌شود، اولین جرمی در آن اندازه بود که از سال ۱۹۰۸ به سیاره ما نزدیک می‌شد اما تنها ۲۴ ساعت قبل از نزدیک‌ شدن به سیاره ما آن را رصد کردند. محققان اظهار کردند که دلیل این امر آن بوده که این سیارک به گونه‌ای که حرکت آن در آسمان شب با چرخش زمین خنثی می‌شد در حال نزدیک شدن به زمین بود. بنابراین این سیارک از نظر سیستم‌های هشدار اولیه مانند Pan-STARRS۱ در رصدخانه هالیکالا هاوایی ثابت به نظر می‌رسید و بنابراین نرم افزار تشخیص خودکار نتوانست آن را تشخیص دهد.
کارشناسان می‌گویند، نیمی از سیارک‌هایی که از منطقه خطرناکی در شرق مخالف(east of opposition) به زمین نزدیک می‌شوند، احتمالا دوره‌هایی از چنین حرکت آهسته آشکاری را پشت سر می‌گذارند. گفته می‌شود که یک سیارک زمانی در جهت مخالف قرار می‌گیرد که موقعیتش در آسمان شب آن را در امتداد خطی قرار می‌دهد که هم زمین و هم خورشید را قطع می‌کند. این بدان معناست که در حال حاضر تشخیص نیمی از این سیارک‌ها نیز دشوار است و تلسکوپ‌های کامپیوتری باید برای در نظر گرفتن این اثر، به روز شوند.
این مطالعه توسط ستاره شناس "ریچارد وین اسکوات"(Richard Wainscoat) از دانشگاه هاوایی در مانوا و همکارانش انجام شد. محققان در مقاله خود گفتند: اجرام نزدیک به زمین(Near-Earth Objects) که از جهت شرق مخالف(east of opposition) به زمین نزدیک می‌شوند، مستعد دوره‌های حرکت آهسته در طول نزدیک شدن هستند. حرکت توپوسنتریک(topocentric) القایی ناشی از چرخش زمین، حرکت طبیعی به سمت شرق در آسمان را خنثی می‌کند و جسم را تقریبا ساکن نشان می‌دهد و این امر شناسایی آن را دشوار می‌کند. بخش‌های نظارت باید هنگام بررسی آسمان در این جهت دقت بیشتری داشته باشند.
بنابر تعریف ناسا، یک جرم نزدیک به زمین(near-Earth object) جرمی است که در فاصله ۲۸ میلیون مایلی(۴۵ میلیون کیلومتری) از مسیر مداری زمین به دور خورشید قرار گیرد. هر جرم نزدیک به زمین که مدارش با مدار سیاره ما همپوشانی داشته باشد و قطر آن بیشتر از ۴۶۰ فوت(۱۴۰ متر) باشد، به عنوان یک "جرم بالقوه خطرناک"(PHO) طبقه‌بندی می‌شود.
در سال ۱۹۹۴، کنگره ایالات متحده دستور داد که ناسا باید حداقل ۹۰ درصد از اجرام نزدیک به زمین بزرگ‌تر از ۰.۶ مایل( یک کیلومتر؛‌ یعنی به اندازه‌ای بزرگ باشند که اگر به زمین نزدیک شود و برخورد کند، باعث یک فاجعه جهانی شود) را فهرست‌بندی کند. این هدف در سال ۲۰۱۱ محقق شد. با این حال، در سال ۲۰۰۵ دستورالعمل به روز شد تا فهرست ۹۰ درصد از کل اجرام بالقوه خطرناک تا سال ۲۰۲۰ تهیه شود. البته این هدفی بود که تا به امروز هنوز کامل محقق نشده است و تنها حدود ۴۰ درصد آن اجرا شده است.
ناسا در حال حاضر ماموریتی موسوم به "دارت" را برای بررسی یک سیارک پرتاب کرده است. ماموریت دارت نوامبر سال گذشته از پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا پرتاب شد و انتظار می‌رود که در اواخر سپتامبر امسال به هدف خود سیاره کوچک دیمورفوس برسد.
ناسا چندی پیش ماموریت "دارت" را با هدف نجات زمین در برابر سیارک‌های خطرناک آغاز کرد و طی آن فضاپیمای "دارت" سوار بر موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس‌ایکس از پایگاه فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا به فضا پرتاب شد. انتظار می‌رود "دارت" اواخر ماه سپتامبر تا اوایل ماه اکتبر سال ۲۰۲۲ به دیمورفوس برخورد کند. در آن زمان این سیارک در نزدیک‌ترین حالت خود به زمین و در فاصله‌ی ۱۱ میلیون کیلومتری قرار دارد. لازم به ذکر است که این سیارک‌ها تهدیدی برای زمین به شمار نمی‌روند و این ماموریت تنها یک آزمایش است و در حال حاضر هیچ سیارکی زمین را تهدید نمی‌کند.
"دارت" با سرعت ۲۴ هزار کیلومتر بر ساعت به دیمورفوس برخورد خواهد کرد و دهانه‌ای بر سطح این سیارک ایجاد می‌کند. اصابت یک فضاپیما به یک سیارک شاید ساده به نظر برسد، اما به گفته‌ی ناسا برای رسیدن به هدف مورد نظر همه‌ چیز از زاویه برخورد تا سرعت باید به دقت محاسبه و مهندسی شود. اگر سرعت فضاپیما بیش از اندازه باشد، امکان نابودی سیارک وجود دارد.
DRACO به عنوان تنها ابزار دارت، تصاویری از دیدیموس و سیارک ماهک آن دیمورفوس ثبت خواهد کرد. دیدن سیارکی که به سمت زمین می‌آید، همیشه یک کابوس بزرگ برای بشر بوده است. از آنجا که تصور می‌شود برخورد یک سیارک ۶۶ میلیون سال قبل باعث انقراض دایناسورها شده است، بنابراین چنین رویدادی می‌تواند تمدن بشری را نیز نابود کند. ناسا امیدوار است تا با ماموریت "دارت" از روی دادن چنین اتفاقی جلوگیری کند.
فضاپیمای "دارت" ناسا در آزمایشگاه فیزیک کاربردی جان هاپکینز در مریلند مونتاژ و آزمایش شد و به گفته‌ی محققان این فضاپیما از درون به بیرون ساخته شده و ابتدا تجهیزات داخلی و سپس خارجی آن ساخته شده است. این برنامه به طور کلی ۳۳۰ میلیون دلار برای ناسا هزینه داشت که برای کاوشگری که مدار زمین را ترک می‌کند، مبلغ زیادی نیست.
"دارت" با نیروی خورشیدی کار می‌کند و علاوه بر ۱۲ پیشرانه کوچک خود به آزمایش پیشرانه یونی "NEXT-C" ناسا می‌پردازد. این فضاپیما مجهز به یک دوربین به نام "دوربین شناسایی دیدیموس و سیارک برای ناوبری نوری"(DRACO) است که داده‌ها را به سیستمی از الگوریتم‌ها به نام "SMART Nav" ارسال می‌کند تا بدین وسیله فضاپیما به طور خودکار هدایت شود. "دارت" در این سفر تنها نیست و یک "تاسواره"(ماهواره کوچک) آن را همراهی می‌کند. این ماهواره تقریبا اندازه‌ای مشابه یک جعبه کفش دارد و توسط آژانس فضایی ایتالیا ساخته شده است. این تاسواره که "LICIACube" نام گرفته است، نقش مهمی در ماموریت "دارت" ایفا می‌کند.
این تاسواره ۱۰ روز مانده به برخورد از "دارت" جدا می‌شود و وارد مسیر مخصوص خود می‌شود. این ماهواره کوچک تنها سه دقیقه پس از برخورد از کنار سیارک دیمورفوس عبور خواهد کرد و با دو دوربین خود تصاویری به زمین می‌فرستد.
"دارت" آخرین ماموریت این چنینی نخواهد بود و در سال ۲۰۲۴ آژانس فضایی اروپا مامورتی موسوم به "هرا"(Hera) انجام خواهد داد. این فضاپیما در سال ۲۰۲۶ به دیدیموس می‌رسد و دهانه ایجاد شده توسط "دارت" را پس از حدود چهار سال رصد می‌کند.
نتایج این مطالعه در مجله Icarus منتشر شد.

منبع:
ایسنا