چرا نوجوان بی‌نظم است؟

حس مسئولیت‌پذیری یعنی با کمک گرفتن از تجربیات خود و آگاهی از انتظارات اطرافیان و ارزیابی موقعیت، مسئولانه و مستقلانه تصمیم گرفتن و عمل نمودن.
مسئولیت یعنی توانایی پاسخ دادن و تصمیم‌گیری مناسب و موثر که باعث انجام موفقیت و رسیدن به آرامش خود و اطرافیان شود که در نهایت موجب بالا رفتن اعتماد به نفس هم می‌شود.
خصلتی که آموختنی، محیطی و اکتسابی است نه ارثی، ژنیتیکی؛ و معمولا زیر بنای آن از اولین سال‌های زندگی فرد شکل می‌گیرد.
یعنی از همان هنگام که فرد توانایی انجام بعضی از کارها را یاد می‌گیرد مثل فرصت گرفتن و نگه‌داشتن شیشه شیر و قاشق غذا، پوشیدن لباس، بستن بند کفش، جمع کردن اسباب‌بازی‌ها و ...
و با انجام تمام این رفتارهای به ظاهر ساده در واقع حس مسئولیت‌پذیری و نظم‌پذیری به کودک آموزش داده می‌شود و زمانی‌که مادر به کودک و فرزند خردسالش می‌گوید:" نه، تو نمی‌توانی! خراب می‌شود، می‌ریزد، کار تو نیست"در واقع بزرگ‌ترین آسیب را به فرزندان خود وارد می‌کند و مانع رشد اجتماعی و پذیرفتن نقش‌های مربوط به آینده فرزند خود می‌شود و چه بسیار دیده شده مادرانی که در دوران کودکی مانع انجام کارها به دلیل ناتوانی و جلوگیری از ریخت و پاش توسط فرزند خود می‌شوند و بعد در دوره نوجوانی گله و شکایت می‌کنند که چرا فرزند نوجوانشان بی‌نظم و بی مسئولیت است؟ و یا در کارهای خانه همکاری نمی‌کند.
نوجوانی یعنی به تکامل رسیدن و یکی از وظایف فرد کامل، حس مسئولیت است.
همان‌طور که گفته شد اگر در دوره کودکی فرصت یادگیری و رشد اجتماعی و مهارت‌ها به کودک داده نشود در این دوره هم نمی‌توانیم انتظار رفتار مسئولانه از جانب او را داشته باشیم.
 با این حال اگر نوجوانتان بی‌نظم است و احساس مسئولیت نمی‌کند، بهتر است با او در جلسه‌ای دوستانه به گفتگو بنشینید و وظایف کلیه اعضای خانواده را مشخص کنید و انتظارات خود را از او بازگو نمایید و به او بگویید به کمکش نیاز دارید و فواید کمک کردنش را نشان دهید و هنگامی که همکاری کرد حتما از او قدرانی و تشکر کنید.
از آن‌جایی که سن او، سن حساسی است، بیش ازحد برای او تعیین تکلیف نکنید و قانون نگذارید، بهتر است گاهی چشمتان را بر روی بی‌نظمی‌هایش ببندید.
بدانید نوجوان ازاین‌که مورد توجه قرار گیرد و کارهای مفید انجام دهد و احساس مفید بودن را تجربه کند خوشش می‌آید و اگر زمانی بنای ناسازگاری و لجبازی می‌گذارد و همکاری نمی‌کند، یا شما راه مناسب بیان درخواستتان را بلد نبودید و یا اگر کمی او را به حال خود بگذارید با شما همراهی خواهد کرد.

برگرفته از کتاب آموزش رفتار با نوجوانان
مولف: صدیقه ایلان داغی