«بنام آرامش‌بخش دل‌ها»
اگر شما هم جزء گروهی از دانشآموزان هستید که معتقدند باوجود ساعت مطالعه بالا، نتیجه مطلوب و دلخواه خود را نمی‌گیرند و هرچه سعی می‌کنند که سطح مطالعه خود را ارتقا بخشند و به‌اصطلاح مطالعه خود را مفهومی کنند؛ اما نمی‌توانند؛ باید دلیل این موضوع را در آفت‌های مطالعه و عادت‌های بد مطالعاتی خود جست‌وجو کنند. منظور از آفت‌های مطالعه، عادت‌های اشتباهی است که راندمان مطالعه شمارا به‌شدت کاهش می‌دهد. در ادامه تلاش می‌کنیم تا تعدادی از این عادت‌های اشتباه را که در بسیاری از دانشآموزان رایج است، بیان کنیم.
۱- بلند خوانی:
بسیاری از دانشآموزان در هنگام مطالعه، مطالب را با صدای بلند می‌خوانند. عده‌ای معتقدند که بلند خوانی، به‌این‌علت که فرد صدای خود را نیز می‌شنود، یک روش مناسب است و موجب افزایش تمرکز می‌شود؛ اما باید توجه داشت که به دلیل عدم تطابق سرعت دیدن و شناسایی کلمات با سرعت تلفظ و به زبان آوردن آن‌ها، این روش باعث کاهش بسیار زیاد سرعت مطالعه می‌گردد. از طرف دیگر بلند خوانی موجب می‌شود مصرف انرژی افزایش‌یافته و دانش‌آموز زودتر احساس خستگی کند.
۲- مطالعه در حین راه رفتن:
در هنگام راه رفتن بخشی از توان ذهن صرف حفظ تعادل می‌شود. هم‌چنین به‌طور ناخودآگاه، فکر فرد به این معطوف می‌شود که پای او به چیزی برخورد نکند و یا اینکه چطور مسیرش را انتخاب کند که طبیعتاً کاهش تمرکز فرد را در پی خواهد داشت. از طرف دیگر در هنگام راه رفتن فرد انرژی زیادی مصرف می‌کند و معمولاً نمی‌تواند بیشتر از ۴۵ دقیقه به مطالعه ادامه دهد.
3- زیاده خواهی:
کلمه به کلمه خواندن دروس به شکلی که حتی یک (و) هم از قلم نیفتد، منجر به حفظ کردن مطالب می‌شود و نه فهمیدن آن.
شما مطلبی را که مطالعه کرده‌اید، فهمیده‌اید اگر:
بتوانید با زبان خود و به شیوایی آن را بیان کنید.
بتوانید سؤالات خوبی از آن مبحث در ذهن خود طرح کنید.
بتوانید مباحث موجود در مطلب را تجزیه کنید.
بتوانید به سؤالات آن مبحث به‌خوبی پاسخ دهید.
بتوانید مرحله‌به‌مرحله به‌سرعت عمل خود در پاسخ‌گویی به سؤالات آن مبحث بیفزایید.
۴- مطالعه با وسایل صوتی-تصویری:
برخی داوطلبان تصور می‌کنند که اگر در محیط مطالعه‌شان برای مثال موسیقی ملایمی پخش شود به آرامش و تمرکز آن‌ها کمک می‌کند. طبق تحقیقات به‌عمل‌آمده از سوی دانشمندان اولویت تمرکز مغز انسان بر قسمت شنیداری خود هست نه بینایی؛ بنابراین در چنین شرایطی فرد عملاً مشغول شنیدن موسیقی است و برای مطالعه تمرکزی ندارد.
۵- وسواس:
برخی دانش آموزان در امر مطالعه همیشه این نگرانی را دارند که شاید درس را کامل یاد نگرفته باشند. نتیجه این تفکر، مطالعه مجدد و چندباره خواهد بود و طبیعتاً اتلاف شدید وقت را در پی خواهد داشت؛ بنابراین هرگاه دچار چنین وسواسی شدید، بدون توجه به این احساس به مطالعه مباحث جدید بپردازید و به این موضوع توجه داشته باشید که این مطالب را بعدها چندین بار مرور خواهید کرد.
۶- مطالعه پیوسته و یکسره:
مطالعه یکسره و بدون استراحت منجر به کاهش شدید بازده یادگیری می‌شود؛ بنابراین بین زمان‌های مطالعه خود، با الگوی منظمی، استراحت در نظر بگیرید، پیشنهاد می‌شود حتی‌الامکان هر ۲ ساعت یک‌بار یک بازه زمانی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای را به این امر اختصاص دهید اما این را هم بدانید که الگوی استراحت شما منحصربه‌فرد است و شما باید الگوی استراحت مناسب خودتان را پیدا کنید.
تحقیقات انجام‌شده، نشان می‌دهد که در سال کنکور فرصت کافی برای تغییر همه‌ی عادت‌های نامناسب مطالعه نیست اما اصلاح دو مورد اول یعنی ((بلند خوانی)) و ((مطالعه در حین راه رفتن)) به‌قدری تأثیر مثبت در عملکرد مطالعاتی دانش آموزان خواهد داشت که توصیه می‌شود درصورتی‌که این عادت‌ها را دارید حتماً نسبت به اصلاح آن‌ها اقدام کنید. در خصوص سایر عادت‌های نامناسب نیز تلاش کنید حتی‌الامکان به اصلاح آن‌ها بپردازید و به‌این‌ترتیب بازده مطالعاتی خود را افزایش دهید.
|