به گزارش ایسنا، در حال حاضر غلظت دیاکسید کربن در اتمسفر زمین بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ این سیاره افزایش یافته است.
دانشمندان با بررسی دادههای "رصدخانه مانا لوآ"(Mauna Loa Observatory) در هاوایی، دریافتهاند، غلظت دیاکسید کربن جو در حال حاضر بیش از ۴۱۵ قسمت در میلیون(ppm) است.
این مقدار غلظت بیش از تمام میزان غلظت دیاکسید کربن طی ۸۰۰ هزار سال گذشته است. اندازه گیری میزان دیاکسید کربن جو در سال ۱۹۵۸ توسط "چارلز دیوید کیلینگ"(Charles David Keeling) آغاز شد. در "منحنی معروف کیلینگ" (Keeling curve) که به نام این دانشمند نامگذاری شده است، میتوان میزان افزایش غلظت دیاکسید کربن جو را مشاهده کرد.
در حالی که بسیاری تغییرات آب و هوایی را سبب افزایش دما در جهان میدانند، اما نمیتوان میزان افزایش غلظت دیاکسید کربن جو را انکار کرد.
حتی سه میلیون سال پیش و در "دوران پلیوسن"(Pliocene Epoch)، زمانی که درجه حرارت جهانی در حدود ۲-۳ درجه سانتیگراد بیشتر از امروز بود، میزان گاز دی اکسید کربن بیش از ۳۱۰ تا ۴۰۰ قسمت در میلیون(ppm) نبود.
پلیوسن دورهای در مقیاس زمانی زمینشناسی است که از ۵.۳۳۲ میلیون تا ۲.۵۶ میلیون سال پیش ادامه داشته است. این دوره دومین و جوانترین دوره "نئوژن"(Neogene) در عصر نوزیستی است.
افزیش غلظت دی اکسید کربن جو چه عواقبی دارد؟
CO۲ جو از چرخهی خنک سازی طبیعی زمین جلوگیری میکند که این عمل نیز منجر به افزایش دمای جهانی میشود. میزان فعلی فوق العاده بالای دیاکسید کربن جو توسط فعالیتهای انسانی مانند سوزاندن سوختهای فسیلی و جنگل زدایی ایجاد میشود.
این امر به کاهش سریع "یختاق ها"(ice shelves) در هر دو قطب شمال و جنوب منجر خواهد شد. افزایش دما نیز باعث تغییر در رفتار حیوانات و گیاهان میشود که منجر به انقراض و افزایش ارگانیسمهای خاص میشود. این تغییرات میتواند زنجیرههای غذایی و سیستمهای تنوع زیستی را تغییر دهد. این تغییرات همچنین میتواند بر روی امنیت غذایی و قابلیت زندگی در مناطق خاص تأثیر بگذارد. بنابر گزارشها اگر دمای جهان بیش از ۲ درجه گرم شود، تعداد روزهای گرم و موجهای گرمایی نیز ۲۵ درصد بیشتر خواهد شد.
یختاق (Ice shelf) که در فارسی سکوی یخی، یخرف، یخسکو، یخپشته و تاقچه یخی نیز نامیده میشود، بستری ضخیم و شناور از یخ است و جاییکه یخچالهای طبیعی یا یخسارها به سوی کنارهها یا سطحِ اقیانوس جریان یابند شکل میگیرد. به بیان دیگر یختاقها، لایههای افقی بزرگی از یخ هستند که از یک سو با یخچالهای روی خشکی پیوند داشته و از سویی دیگر به دریا راه دارند. یختاقها تنها در جنوبگان، گرینلند و کانادا یافت میشوند. در پی گرمشدن زمین در میان سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸، در حدود ۱۵۰۰ میلیارد تن از تاقچههای یخی گرینلند از میان رفته که این برابر افزایش میانگین سالانه ۰٫۴۶ میلیمتر به ارتفاع آب دریاهاست.
وضعیت پشهها در این میان چگونه خواهد بود؟
همانطور که ذکر شد افزیش غلظت دی اکسید کربن جو نه تنها منجر به آتش سوزیهای بیشتر میشود بلکه تأثیرات قابل توجهی بر سلامت انسان و حیوانات نیز خواهد داشت. به علاوه روزهای گرم بیشتر، شرایط آب و هوایی نیز به طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت به گونهای که زندگی انسان در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
اگر درجه حرارت همچنان افزایش یابد، بیش از یک میلیون گونه حیوانی نیز از بین میروند اما این در حالی است که تعداد حشراتی مانند پشه که در برابر گرما مقاوم هستند به سرعت افزایش خواهد یافت. از سویی دیگر نیز احتمال افزایش ابتلاء به بیماریهایی مانند مالاریا که پشهها ناقل آن هستند، نیز افزایش خواهد یافت.
چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
تنها راه جلوگیری از این اتفاقات، کاهش شدید انتشار کربن، جلوگیری از جنگل زدایی در مقیاس انبوه و ایجاد مخزنهای کربن است. علاوه بر این، جهان نیاز به سرمایهگذاری در فناوریهای جدید برای جذب کربن دارد. مخزن کربن (Carbon sink) یک مخزن طبیعی یا مصنوعی است که قابلیت ذخیره برخی ترکیبات شیمیایی حاوی کربن را برای یک دوره نامحدود دارا میباشد. آگاهی عمومی از اهمیت مخازن کربن از زمان تصویب "پیمان کیوتو" افزایش یافته است که باعث افزایش استفاده از این نوع مخازن به عنوان یکی از فرمهای تعدیل کربن شده است. امروزه استراتژیهای مختلفی برای بهبود این فرایند وجود دارد. پیمان کیوتو(Kyoto Protocol) پیمانی بینالمللی به منظور کاهش صدور گازهای گلخانهای، که عامل اصلی گرم شدن زمین در دهههای اخیر محسوب میشوند، است. این پیمان که "پیمان ریو" را تکمیل و ترمیم میکند در چارچوب سازمان ملل متحد شکل گرفت.
منبع: ایسنا