خانواده به عنوان ناظر تحصیلی

هیچ کس نمی‌تواند نقش مدرسه خوب را در تربیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان نادیده بگیرد. مدارس خوب با کادر مدیریتی با تجربه و علاقه‌مند ، معلمان و مربیان واجد شرایط و مجرب را انتخاب می‌نمایند و با برنامه‌ریزی آموزشی پویا و کارساز در تربیت فرزندان مشارکت و اهتمام می‌ورزند ، از همه مهم‌تر در مورد برنامه‌ها و ارزشیابی از آن‌ها به صورت مستمر اقدام می‌کنند.

حال این سوال مطرح است: آیا مدرسه خوب به تنهایی ضامن موفقیت تحصیلی فرزند شما خواهد بود؟ پاسخ این سوال مطمئنا منفی است . به این دلیل که در حقیقت خانه و خانواده جایی است که دانش‌آموزان بیشترین زمان خود را در آن‌جا می‌گذرانند، پش نقش خانواده در کنار مدرسه از اهمیت بالایی برخوردار است. متاسفانه سال‌هاست که با توسعه شهرنشینی و گسترش زندگی اجتماعی و پیچیده شدن آن، شکل زندگی و نوع نیازها تغییر پیدا کرده و هم‌پای این تغییرات ساختار خانواده و کارکرد اعضای آن نیز عوض شده است.

نتیجه این که والدین سعی می‌کنند در امور تحصیلی، کلیه وظایف را بر دوش مدرسه گذاشته و وقت‌شان را صرف دیگر امورات زندگی کنند و نهایتا سالی دو بار برای دریافت کارنامه فرزندشان به مدرسه مراجعه کنند. اما تجربه نشان داده است هرگاه والدین درگیر مسائل آموزشی فرزندان‌شان شدند، نتایج تحصیلی و تربیتی قابل قبولی گرفته‌اند .

به اعتقاد روان شناسان و مشاوران تحصیلی لازم است والدین دانش‌آموز یا حداقل یکی از آن‌ها در طول سال تحصیلی پیگیر مسائل آموزشی و تحصیلی فرزند خود باشند. به عبارت دیگر به عنوان " ناظر تحصیلی " در کم و کیف فعالیت‌های آموزشی فرزندشان چه در خانه و چه در مدرسه قرار بگیرند. در فرهنگ معین، ناظر به معنای کسی است که بر کاری نظارت و رسیدگی می‌کند . پس نباید ناظرتحصیلی را با معلم خصوصی بودن اشتباه گرفت.

برای روشن‌تر شدن معنای ناظر تحصیلی و آشنا شدن با ویژگی‌ها و وظایف آن، توجه کردن به نکاتی که در پی می‌آید ضروری است:

• ابتدا باید به این نکته توجه داشته باشیم که کلید اصلی نظارت، ارتباط با نوجوان است. نظارت بدون ارتباط خوب امکان‌پذیر نیست. به همین جهت شناخت ویژگی‌های روحی، عاطفی و جسمانی فرزندمان برای ارتباط با او اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال دانش‌آموزی که در آستانه بلوغ قرار دارد، بسیار تحریک پذیر، حساس و زودرنج است و ممکن است برخی صحبت‌های شما را بشنود اما انجام ندهد. این ارتباط باید همراه با احترام باشد، یعنی یک رابطه موازی و دو طرفه نه از بالا به پایین. در چنین ارتباطی کلام حالت دستوری ندارد چون جملات دستوری باعث ایجاد حالت تدافعی در انسان می‌گردد.

• نظارت باید جنبه مشارکتی داشته باشد، بهتر است دانش‌آموز حس کند در حال هم فکری و کمک به او هستید نه این که می‌خواهید مچ او را بگیرید. برای کمک به فرزندتان به او آموزش دهید یک برنامه‌ریزی درسی منظم داشته باشد تا هر روز سر ساعت مشخص به انجام تکالیف و مطالعه بپردازد و شما نیز طبق برنامه معین شده در زمان‌های مشخص به او کمک کنید نه این که مرتب و در هر درسی شما را صدا بزند تا در کنارش باشید و با او درس‌ها را مرور کنید.

• سعی کنید نمره را ملاکی برای قضاوت در مورد عملکرد فرزندتان قرار ندهید. اگر شما مرتب نگران افزایش یا کاهش نمرات فرزندتان باشید، این نگرانی به طور غیر مستقیم به فرزند شما انتقال داده می‌شود و آن‌ها هنگام خواندن به جای آسودگی خیال و تمرکز روی مطالب درسی نگران چگونگی سوال‌ها و نمره‌ای که می‌گیرند بوده و به نوعی دچار اظطراب و تشویش خواهند شد.

• با مدرسه ارتباط مدائم ( حداقل ماهی یک بار ) داشته باشید. منتظر نباشید تا از طرف مدرسه برای شرکت در یک جلسه خاص دعوت شوید. ارتباط مستمر این امکان را به شما می‌دهد تا از کم و کیف برنامه‌های آموزشی مدرسه با خبر شوید و به فرزندان‌تان نشان دهید که چقدر درس خواندن و تحصیل او برای شما اهمیت دارد.

• با مشاوران در تماس باشید تا بدانید فرزندتان در چه دروسی قوی‌تر و ضعیف‌تر است تا در برنامه‌ریزی‌های منزل دقت بیشتری برای از میان بردن نقاط ضعف او اختصاص دهید. برای کمک به تحصیل فرزندتان، لازم است از شیوه‌های تدریس معلمان در کلاس آگاهی داشته باشید تا هماهنگ با آن عمل کنید، همچنین سعی کنید از طریق ارتباط با معلم‌ها یا مشاور مدرسه از چگونگی رفتار، میزان یادگیری و مشارکت فرزندتان در کلاس درس اطلاع کسب کنید.

مشاور مدرسه می‌تواند بهترین پل ارتباطی میان خانه و مدرسه باشد. به طور منظم مشاور مدرسه را از میزان و چگونگی مطالعه فرزندتان در منزل با خبر سازید. تلاش کنید در دسترس فرزندتان باشید، اما در هنگام لزوم عمل کنید. گاهی متاسفانه برخی از والدین به دلیل توجه بیش از حد به فرزندشان، مرتب هنگام درس خواندن به او سر می‌زنند و از او می‌پرسند صفحه چندم است و اوضاع چگونه پیش می‌رود و تمرکز او را بر هم می‌زنند. نکته مهم دیگری که لازم است بیان شود این است که وظیفه نظارت در امور درس فرزندتان را به عهده مادربزرگ، عمو، خاله و ... قرار ندهید.
در پایان باید گفت یادمان باشد که نظارت من، نظارت بر فرزندم است نه یک دستگاه و روبات، بنابراین انتظارات من از او نباید ماشین‌وار باشد.

محمد جواد مرشدی - ( کارشناس ارشد مشاوره تحصیلی )

ناظر تحصیلی خانواده ناظر تحصیلی

اخبار آزمون

بیشتر...

پرونده آزمون ها

بیشتر...

جستجو