کار کردن یکی از کلماتی است که معمولاً بچه ها دوست ندارند بشنوند چون انجام این کارها نمیگذارد آنها بازی کنند. بچهها معمولاً بر سر اینکه چه کسی چه کاری انجام
دهد و چه کسی کار بیشتری انجام میدهد و چه کسی کمتر، با هم دعوا میکنند اما چطور بچهها را به کمککردن در کارهای خانه ترغیب کنیم؟
یک راه برای اجتناب از این دعواها این است که از ابتدا یک دیدگاه مثبت نسبت به کارهای خانه برای بچهها ایجاد کنید. این عمل موجب میشود بچهها با ترس و دلهره به این کارها نگاه نکنند و آن را یک بخش مهم از زندگی خانوادگیشان بدانند.
انجام کارها را برایشان سرگرم کننده کنید. اگر فرزندتان ببیند که شما از اینکه در حال تمیز کردن خانه هستید ناراحتید و یا ببیند شما و همسرتان بر سر اینکه چه کسی خانه را تمیز کند با هم بحث و مشاجره میکنید، مطمئناً تمیز کردن برای آنها هم کاری که با رضایت انجام دهند نخواهد بود. جلوی فرزندانتان همراه با همسرتان کار کنید. به همسرتان لبخند بزنید و از اینکه در انجام کارها به شما کمک کرده از او تشکر کنید. میتوانید هنگام تمیز کردن خانه، شاد باشید و به این ترتیب به فرزندانتان نشان دهید که میشود هنگام کار کردن هم شاد بود و از انجام آن لذت برد.
مزایای کار کردن با هم را به طور منطقی برای آنها توضیح دهید. به فرزندانتان بگویید که انجام وظایفشان در خانه کمک بزرگی به خانواده میکند و اگر آنها با هم کار کنند میتوانند سریعتر وظایفشان را انجام دهند و به این ترتیب هر کدام کار کمتری خواهند داشت. به آنها بگویید میتوانند انجام وظایفشان را به یک بازی تبدیل کنند که در آن مثلاً خدمتکار هتل (یا هر چیز دیگری بنا به تخیل شان) هستند.
وقتی میبینید که بچهها دارند به کمک هم خانه را تمیز میکنند آنها را تشویق کنید. تشویق پدر و مادر برای بچههای کوچکتر خیلی مهم است و اگر به کار و تلاش آنها اهمیت داده شود احساس خوبی نسبت به کاری که انجام میدهند خواهند داشت.
چه سنی، چه کاری؟کارهایی متناسب با سن، روحیات و تواناییهای فرزندتان به او محول کنید. اگر از کارهای فنی خوشش میآید، اجازه بدهید در کنار یک بزرگتر، تعمیر وسایل خانه را برعهده بگیرد. اگر ترکیب مواد هیجانزدهاش میکند، در آشپزی از او کمک بخواهید. انجام هر روزه کاری مشخص برای بچهها بیشتر یکنواخت و خستهکننده است. گاهی به او اجازه بدهید وظایفش را تغییر بدهد. در ادامه فهرست تعدادی از کارهای متناسب با سن کودکان را میخوانید:
- بچههای 2تا3 ساله: جمعکردن اسباببازیها، گذاشتن لباسهای کثیف در سبد مخصوص، روی هم چیدن کتابها و مجلات.
- بچههای 4تا5 ساله: مرتب کردن رختخواب، تمیزکردن میز، آبدادن به گلها، شستن ظرفهای پلاستیکی.
- بچههای 6تا7 ساله: تاکردن لباسها، جارو کردن اتاق، چیدن و تمیز کردن میز، کمک به درست کردن غذا.
- بچههای 8تا9 ساله: جاروبرقی کشیدن، آمادهکردن وعده صبحانه بهتنهایی، شستن کف زمین.
- بچههای ده ساله و بزرگتر: اتو کردن لباسها، شستن خودرو، تمیز کردن اجاق گاز، پختن غذاهای ساده بهتنهایی، دوختن دکمه یا پارگی لباس.
چند نکته درباره همکاری کردن کودکان در خانه- انتظارات زیادی از کودک خود نداشته باشید.شاید اگر در انجام کاری از کودک خود کمک بگیرید کارتان کمی بیشتر زمان ببرد اما بدانید که از این طریق شما یک عادت خوب را در کودک خود نهادینه میکنید اما یادگیری کارهای محول شده به کودک به توجه نیاز دارند و گنجایش توجهِ و تمرکز خردسالان نسبت به بزرگسالان محدودتر میباشد. پس انتظار نداشته باشید که کودک هر روز بدونِ هیچگونه یادآوری وظایف را انجام دهد. و همین طور از آنها انتظار نداشته باشید که از همان دفعاتِ اول کار را خوب انجام دهند.
- تفاوتهای جنسیتی قائل نشوید. از کودک پسر بخواهید در کارهای آشپزخانه همکاری کند و از دختر بچهها بخواهید در کارهای بیرون از خانه مثل شستشوی ماشین و یا باغبانی همیاری کنند.
- وظایف را به صورت کاملاً مشخص برای کودکان شرح دهید. درک جمله "اتاقت را مرتب کن " برایِ کودکان سخت است. هر کاری را دقیقاً برایشان توضیح دهید. "اول اسباببازیها را جمع کن " و به او کمک کنید تا این کار را انجام دهد.
- یکباره همه کارها را به کودکان محول نکنید.کودکان با چند کار مختلف سردرگم میشوند . پس وظایف را مرحله به مرحله از آنها بخواهید انجام دهند.
- در حین انجام دادن کارها تفریح و شادی هم بکنید . مثلاً میتوانید با خواندن آواز یا طرح یک مسابقه کاری را انجام دهید.
- به سراغ انجام دادن دوباره کارهای کودک نروید. اگر ظروف را سر میز به خوبی شما نچیده سخت نگیرید. این کار حس مثبت و غرورِ ناشی از همکاری کودک را از بین میبرد.
- کودک را تشویق و تمجید کنید. کودکان به تقویتِ مثبت و تشویق نیاز دارند. هنگامیکه کودک کاری را انجام میدهد تشویق گر باشید و منتقد نباشید.به کودکتان اجازه دهید که بداند شما قدردان زحمتهایش میباشید و این چیزی است که برای شما اهمیت دارد.به صورت کامل برایش شرح دهید: "وقتی به من کمک میکنی و بشقابها را می چینی ، من میتوانم به کارهای دیگری برسم و این باعث میشودکه ما بتوانیم زودتر غذا بخوریم "
- به خاطر انجامِ مسئولیتهای محوله به کودک پول ندهید. کودکان برایِ درکِ مفهوم و ارزشِ پول بسیار کم سن و سال هستند. پول به ازایِ انجامِ کارها برایِ آنها معنا، ارزش و اهمیتِ کمی دارد. همچنین با پول دادن به ازایِ انجامِ کارها ارزشِ معنویِ کمک کردن را پایین میآورید.