وقت امتحان، فصل مسأله

اشتباهات متداول فراوانی بین دانش آموزان در خصوص درس خواندن وجود دارد كه شب بیداری، مثال بارز آن است. بهترین كار برای دانش آموزان، درس خواندن در روز و خواب به موقع شبانه است. بیداری شبانه برای درس خواندن و خواب تا دم ظهر، روش مناسبی برای درس خواندن نیست.
«امتحانات درسی» نه تنها از نظر آموزشی موضوعی مهم به شمار می رود، بلكه از جنبه های دیگری نیز اهمیت دارد.امتحانات دانش آموزان هر یك از خانواده ها را به اندازه های متفاوتی تحت تأثیر قرار می دهد و گاه حتی به عنوان مهمترین سوژه خانواده در می آید. بررسی موضوع «امتحانات» و ابعاد آن كار ساده ای نیست و متغیرهای متعددی را در این باره می توان مد نظر قرار داد. یكی ازمتغیرهای مؤثر در موضوع امتحانات، مقطع تحصیلی دانش آموزان است.امتحانات در دوره های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه و پیش دانشگاهی كه مقدمه كنكور است آثار متفاوتی بر جای می گذارد. یك متغیردیگر، تیپ شخصیتی دانش آموز و والدین است. بر اساس تیپ شخصیتی، خانواده ها رفتارهای متفاوتی درباره امتحانات دارند.مسائل انگیزشی نیز متغیری قابل توجه است. به اندازه علاقمندی دانش آموزان به درس و تحصیلات و به میزان پیشرفت تحصیلی آنان، عكس العمل های گوناگونی در خانواده ها دیده می شود.
مدرسه نیز متغیری تأثیرگذار است. قوت و ضعف عملكرد مدارس و انتظارات عوامل آموزشگاهی در نگرش دانش آموز و والدین به امتحانات و همچنین پیشرفت تحصیلی مؤثر است.
متغیر دیگری كه می تواند مورد توجه قرار گیرد مسائل اقتصادی خانواده هاست. والدین به میزان توانایی های مالی، ممكن است از راهكارهای متفاوتی برای درس خواندن و امتحانات فرزندشان استفاده كنند. به همین ترتیب از متغیرهای دیگری چون سوابق تحصیلی، عوامل محیطی، نقش معلم و غیره نیز می توان صحبت كرد. هر یك از متغیرهای مورد اشاره، زمینه های زیادی برای بحث و بررسی دارند.
اما امتحانات آخر سال دانش آموزان، طیف وسیع تری از مسائل را در بر می گیرد چرا كه:
1- این امتحانات آخرین فرصت تحصیلی دانش آموزان محسوب می شود.
2- براساس كارنامه این امتحانات در خصوص ادامه روند تحصیلی دانش آموزان تصمیم گیری به عمل می آید.
3- امتحانات پایانی به ایام تابستان متصل می شود و لذا نتایج آن تا حد زیادی تعیین كننده بر نامه های خانواده برای تابستان است.
4- براساس نگرشی رایج كه درست و غلط بودن آن جای بحث دارد، امتحانات پایانی ملاك ارزیابی وضعیت تحصیلی دانش آموز است و نه فقط از نظر صدور كارنامه نهایی، بلكه جنبه های دیگر نیز ملاك قضاوت قرار می گیرد.
با توجه به مسائل عنوان شده تا این قسمت، مناسب تر آن است كه موضوع امتحانات پایانی، نه به عنوان موضوعی تك بعدی بلكه به صورت طیفی از مسائل مرتبط مورد عنایت قرار گیرد.

امتحانات
1- برای ایجاد یا تقویت انگیزه درس خواندن در فرزندان به راه هایی متوسل شوید كه متناسب با شرایط سنی و فردی اوست. اگر قول و قرار جایزه و پاداش، تعریف و تمجید و یا تهدید و تنبیه در دوره ابتدایی می تواند مؤثر باشد، در دوران راهنمایی و متوسطه باید هر كدام با در نظر گرفتن شرایط خاص به كار برده شوند. ایجاد انگیزه با استفاده از نصیحت و گفت وگوهای طولانی در دوره راهنمایی و به خصوص متوسطه نتایجی معكوس به بار می آورد.

2- هم در روش های انگیزشی و هم در برنامه ریزی برای ایام امتحانات، به شرایط رفتاری فرزندتان توجه داشته باشید. بعضی از دانش آموزان مستقل هستند و توانایی ادامه امور خود را دارند، عده ای نیمه مستقل بوده و نیاز به كمك های جنبی والدین دارند، تعدادی هم یا به عادت و یا به هر دلیل دیگری، حال و حوصله چندانی برای انجام كارهایشان ندارند. در رفتار با كودكان و نوجوانان، باید به میزان استقلال عمل آنان توجه داشت.

3- مراقب جنبه های تنش آفرین رفتارهایتان باشید. والدینی هستند كه خواسته یا ناخواسته به هنگام گفت وگو با فرزندشان و یا انجام فعالیت های مدرسه ای، فضایی توأم با تنش و التهاب به وجود آورده و متأسفانه به آثار چنین فضایی توجه نمی كنند. وقتی شما با حالت اضطراب و التهاب وارد ماجرا می شوید مطمئن باشید كه احتمال دستیابی به نتیجه كاهش می یابد.

4- فرزند شما هر وضعیتی كه داشته باشد اعم از مستقل و نیمه مستقل و بی انگیزه - به میزانی از نظارت نیاز دارد. حتی دانش آموزان مستقل و قوی هم بی نیاز از حمایت و نظارت والدین نیستند. با این تفاوت كه آنها اگر از حمایتی منطقی بهره مند شوند پشتوانه روانی بیشتری برای درس خواندن و امتحانات خواهند داشت. در مورد دانش آموزان مستقل باید نظارتی متعادل اعمال شود چرا كه دخالت بیش از حد، انگیزه های باقیمانده آنان را تحلیل خواهد برد. برای دانش آموزان بی انگیزه، در شرایط اضطراری تا حدودی سخت گیری توصیه می شود. اما در كنار این سخت گیری باید شرایط و امتیازات تسهیل كننده ای نیز در نظر گرفته شود.

5- علاوه بر رفتارهای تنش زا، بسیاری از والدین رفتارهای غیرمنطقی متنوعی دارند. اعلام وضعیت فوق العاده در خانه به خاطر امتحانات، قطع تماشای تلویزیون، محدود كردن هر نوع برنامه تفریحی، مرور درس ها تا آخرین لحظه و حتی در مسیر خانه تا جلسه امتحان و غیره نمونه هایی از رفتارهای غیر متعارف و نامعقول هستند.

6- در صورت امكان با مطالعه و آگاهی، راهنمای فرزندتان در مورد روش های درس خواندن باشید. بهترین كار برای دانش آموزان، درس خواندن در روز و خواب به موقع شبانه است. مطالعه در حین راه رفتن، دراز كش و لمیده نیز رفتارهای مناسبی برای درس خواندن نیستند. خط كشیدن زیر مطالب كتاب نیز اكثر مواقع به روش غلطی صورت می گیرد. دانش آموزان باید یاد بگیرند كه زیر كلمات كلیدی خط بكشند نه آن كه از یك صفحه كتاب بیش از ?? درصد را خط خطی كنند.

منبع: تبیان

دسته بندی اخبار

به کانال رسمی مبتکران در تلگرام بپیوندید