به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی میل، یک پرنده باستانی با ظاهری عجیب که ۱۲۰ میلیون سال پیش دارای یک چانه متحرک برای کمک به جستجوی غذا بوده، شناسایی شده است.
دانشمندان فسیل‌های کشف شده در نزدیکی دیوار بزرگ چین را تجزیه و تحلیل کردند تا نشان دهند که این موجود دارای یک زائده استخوانی در نوک فک پایین خود بوده است که نه تنها می‌توانسته حرکت کند، بلکه می‌توانسته آن را احساس کند.
این انبر استخوانی، درست جلوی دندان‌های این پرنده و در نقطه‌ای بوده که اگر پرندگان قرار بود چانه داشته باشند، در آنجا قرار داشت.
کارشناسان می‌گویند این به اصطلاح "چانه متحرک" یک ویژگی دندانی است که هرگز در هیچ دایناسور دیگری دیده نشده است.
این پرنده دارای نام علمی "برویدنتاویس ژانگی"(Brevidentavis zhangi) به معنای «پرنده دندان کوتاه» است و یکی از دو گونه جدید است که توسط محققان به سرپرستی موزه "فیلد شیکاگو" شناسایی شده است.
دیگر پرنده شناسایی شده نیز بی‌دندان بوده است و "میماناویس دوکتریکس"(Meemannavis ductrix) نام دارد.
"میماناویس" و "برویدنتاویس" از اجداد پرندگان امروزی هستند.
"میماناویس" مانند پرندگان امروزی بدون دندان بوده است، در حالی که "برویدنتاویس" دندان‌های کوچک و میخ‌مانندی داشته که در دهانش نزدیک به هم قرار گرفته بوده‌اند که همراه با آن دندان‌ها، ویژگی عجیب "چانه متحرک" نیز به چشم می‌خورد.
"جینگمای اوکانر" نویسنده اصلی این مطالعه و دستیار دیرینه شناسی مهره‌داران در موزه "فیلد شیکاگو" می‌گوید: این یک فرآیند طولانی و پر زحمت بود تا بفهمیم این‌ها چه هستند.
وی افزود: "برویدنتاویس" یک پرنده دارای دندان است و استخوان کوچکی در قسمت جلوی فک آن وجود داشته است که اگر این پرنده چانه داشت، چانه‌اش در آنجا قرار می‌گرفت.
در مطالعه قبلی روی فسیل یک پرنده دیگر، محققان کشف کردند که استخوان شکم تحت فشار قرار گرفته و همچنین نوعی غضروف را پیدا کردند که تنها زمانی تشکیل می‌شود که حرکت وجود داشته باشد.
"اوکانر" می‌گوید: در مطالعه قبلی، ما قادر بودیم بگوییم که این قسمت می‌توانسته به حرکت درآید و دایناسور پرنده نه تنها می‌توانسته آن را حرکت دهد، بلکه می‌توانسته آن را احساس کند.
این زائده می‌توانسته به آنها کمک کند طعمه را شناسایی کنند. می‌توانیم فرض کنیم که این پرندگان دندان‌دار، منقارهای کوچکی داشته‌اند که نوعی انبر متحرک در نوک آرواره‌هایشان در جلوی دندان‌هایشان بوده است.
طی دو دهه گذشته، تیم‌های تحقیقاتی بیش از ۱۰۰ نمونه از فسیل پرندگان را در نزدیکی دیوار بزرگ چین کشف کرده‌اند. این پرندگان تقریباً ۱۲۰ میلیون سال پیش در زمان دایناسورها زندگی می‌کرده‌اند.
"جری هریس" یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه فناوری "یوتا" می‌گوید: این فسیل‌ها از مکانی در چین می‌آیند که فسیل‌هایی از پرندگان در آن یافت شده است که تقریباً به پرندگان مدرن نزدیک هستند.
این نمونه‌های جدید، به پر کردن شکاف اطلاعاتی و دانش ما در مورد این پرندگان و تکامل و فرگشت پرندگان کمک می‌کنند.
همه پرندگان، دایناسور بوده‌اند، اما همه دایناسورها پرنده نبوده‌اند. گروه کوچکی از دایناسورها به پرندگانی تبدیل شده‌اند که به مدت ۹۰ میلیون سال با دایناسورهای دیگر همزیستی داشته‌اند.
پرندگان امروزی نوادگان گروهی از پرندگان هستند که از انقراضی که بقیه دایناسورها را کشته است، جان سالم به در برده‌اند، اما بسیاری از پرندگان ماقبل تاریخ نیز در آن زمان منقرض شدند.
"اوکانر" بر مطالعه گروه‌های مختلف پرندگان اولیه متمرکز است تا بفهمد چرا برخی زنده ماندند و برخی دیگر منقرض شدند.
مکانی که این فسیل‌ها یافت شده‌اند، در شمال غربی چین به نام "چانگما" است که مکان مهمی برای محققانی مانند او به منظور مطالعه تکامل پرندگان است. "چانگما" دومین مکان غنی از فسیل‌های مزوزوئیک در جهان است، اما بیش از نیمی از فسیل‌های یافت شده در آنجا متعلق به گونه‌ای موسوم به "گانسوس یومنسیس"(Gansus yumenensis) است.
تعیین اینکه کدام فسیل‌ها از گونه "گانسوس" هستند و کدام فسیل‌ها نیستند، مشکل است. شش نمونه‌ای که "اوکانر" و همکارانش در این مطالعه مورد بررسی قرار دادند، در درجه اول فقط جمجمه و گردن هستند و بخش‌های دیگر به خوبی حفظ نشده‌اند. این فسیل‌ها تا حدودی در اعماق زمین تحت تاثیر قرار گرفته‌اند که تجزیه و تحلیل آنها را دشوار می‌کند.
محققان با کار پر زحمت توانستند ویژگی‌های کلیدی را در آرواره‌های پرندگان شناسایی کنند که نشان می‌دهد دو نمونه از شش نمونه یافت شده برای دنیای علم، ناشناخته هستند و محققان نام آنها را "میماناویس" و "برویدنتاویس" گذاشتند.
"برویدنتاویس" اولین پرنده فسیلی نیست که با یک زائده در قسمت چانه فرضی کشف شده است، اما وجود آن در کنار "میماناویس" به درک دانشمندان از تنوع پرندگان ماقبل تاریخ به ویژه در منطقه "چانگما" کمک می‌کند.
این مطالعه همچنین به روشن شدن رایج‌ترین پرندگان در این مکان کمک می‌کند، زیرا حداقل چهار مورد از این نمونه‌ها احتمالاً متعلق به گونه "گانسوس" هستند.
"اوکانر" می‌گوید: این نمونه‌های جدید شامل دو گونه جدید است که دانش ما را از جانوران پرندگان دوران کرتاسه افزایش می‌دهد و ما ترکیبی از ویژگی‌های دندانی را پیدا کردیم که هرگز در هیچ دایناسور دیگری ندیده بودیم. این اکتشافات این فرضیه را تقویت می‌کند که محل "چانگما" غیرعادی است، زیرا پرندگان بر آن مسلط بوده‌اند که در دوران کرتاسه غیر معمول است.
وی افزود: شناخت این خویشاوندان پرندگان امروزی در نهایت می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چرا پرندگان امروزی موفق به زنده ماندن و بقا شده‌اند، در حالی که دیگر گونه‌ها موفق به این کار نشده‌اند.
این مطالعه در مجله Systematics and Evolution منتشر شده است.
منبع: ایسنا