دانش‌آموزان مقطع ابتدایی ممکن است با نوعی اختلال خواندن و نوشتن به نام اختلال یادگیری مواجه باشند که اگر برای درمان آن اقدام نشود، در تمام سال‌های عمر فرد با او باقی می‌ماند و در مناسبات روزمره و کنش‌های اجتماعی او نیز تأثیرات نامطلوبی همچون افسردگی، انزوا، کاهش عزت نفس را به‌دنبال خواهد داشت.
اختلال نارساخوانی یکی از چندین اختلال یادگیری است که در آن فرد برای تشخیص در خواندن، نوشتن و یادگرفتن کلمات با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود؛ آیینه‌نویسی (برعکس نوشتن کلمات)، ناتوانی یا مشکل در هجاکردن واژه‌ها، یافتن هم‌قافیه برای واژه‌ها یا مشکل در تلفظ صداها یا ترکیب واژه‌ها و صداها، مشکل در یافتن کلمه مناسب برای پاسخگویی به کلمات، ناتوانی در تلفظ‌کردن کلماتی که برایش ناآشنا هستند، مشکل در املا نوشتن، صرف زمان غیر معمول طولانی برای خواندن یا نوشتن و فرار کردن از موقعیت‌هایی که در آن ناچارند کتاب یا جمله‌ای را بخوانند ازجمله این مشکلات هستند.
البته که به صرف داشتن یک یا دو مشکل این‌چنینی نمی‌توان به کودکان برچسب نارساخوانی زد اما باید توجه کرد که کودکان به‌دلیل داشتن این نارسایی در آینده دچار مشکلات عدیده‌ای نشوند.
بالارفتن تحصیلات والدین و آگاهی آنها در زمینه‌های مختلف باعث شده تا آگاهی نسبت به اختلالات یادگیری و نشانه‌های آن در کودکان اهمیت بیشتری پیدا کند و نسبت به گذشته تعداد بیشتری از این کودکان شناسایی و تحت آموزش- درمان قرار گیرند. کودکانی که در معرض نارساخوانی قرار دارند معمولا دیرتر از هم‌سن و سال‌های خود شروع به صحبت می‌کنند و در یادگیری کلمات جدید عجله‌ای از خود نشان نمی‌دهند.
این بچه‌ها در یادگیری و به‌خاطر سپردن رنگ‌ها، اعداد و یا نامگذاری حروف و در شکل‌دهی صحیح کلمات با مشکل مواجه هستند. در زمانی که این کودکان به مهد کودک می‌روند نمی‌توانند همانند هم‌سن و سال‌های خود اشعار را حفظ کنند و یا رنگ‌ها را به یاد بیاورند.
بعد از ورود به مدرسه نیز آیینه‌نویسی مهم‌ترین علامتی است که این کودکان از خود بروز می‌دهند و در تلفظ صدا یا ترکیب واژه‌ها و صداها مشکل دارند. این کودکان اغلب دیکته ضعیفی دارند و زمان طولانی برای خواندن و نوشتن صرف می‌کنند. نارساخوانی، بیشتر در پسران مشاهده می‌شود و دختران، کمتر به این اختلال دچار هستند.
معضلی برای همه عمر
تمام مشکلات نارساخوانی، به کودکی ختم نمی‌شود و این افراد در بزرگسالی نیز مشکل دارند. اختلال در یادگیری ریاضی، توانایی نداشتن در خلاصه‌کردن داستان، اختلال در به خاطر سپردن هر چیز، عدم یادگیری زبان جدید و مشکل در تلفظ حروف و پرهیز از خواندن برخی از مواردی است که این افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
داشتن سابقه خانوادگی در نارساخوانی، ناتوانی یادگیری در اعضای خانواده، زایمان زودرس مادر و یا وزن کم نوزاد در هنگام تولد، قرار گرفتن در معرض نیکوتین، موادمخدر، الکل یا عفونت در دوران بارداری که ممکن است رشد مغز جنین را تغییر دهد، برخی از عللی است که باعث به‌وجود آمدن این اختلال در کودکان می‌شود.
اگر به این اختلال در کودکی توجه نشود، کودک در معرض ابتلا به بیش‌فعالی قرار می‌گیرد و بیش‌فعالی می‌تواند باعث ایجاد مشکل در حفظ توجه شود. همچنین فرد مبتلا در بزرگسالی علاوه بر نداشتن عزت‌نفس به مشکلات رفتاری، اضطراب، پرخاشگری، کناره‌گیری از دوستان و والدین و اقوام و... دچار می‌شود.
کمک در خانه
برای اینکه روند درمان کودک مبتلا به نارساخوانی بهتر پیش برود می‌توانید برای فرزندتان با صدای بلند کتاب بخوانید. این کار را از زمانی که کودکتان ۶ ماهه یا کوچک‌تر است شروع کنید. زمانی که فرزندتان بزرگ‌تر شد می‌توانید داستان‌ها را با یکدیگر از روی کتاب بخوانید.
همچنین می‌توانید به کتاب‌های ضبط‌شده همراه با فرزندتان گوش بدهید تا گوش او بیشتر با کلمات و صداها آشنا شود. اگر هنگام مدرسه رفتن کودکتان متوجه این اختلال در او شدید، بهترین راه این است که بلافاصله مربی‌ها و معلمان مدرسه را در جریان این موضوع قرار دهید تا با همکاری همدیگر بهتر بتوانید به کودکتان در یادگیری دروس کمک کنید.
تشویق فرزندتان به مطالعه‌کردن و خرید کتاب‌های متنوع داستان و کتاب‌هایی که به موضوعات آنها علاقه دارد یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود مهارت خواندن در این کودکان است. بهترین و مؤثرترین راه برای تشویق فرزندتان به مطالعه این است که او شما را در حال مطالعه کتاب ببیند و دریابد شما از مطالعه کتاب لذت می‌برید.
چطور درمان می‌شوند؟
قبل از اینکه راهکارهایی برای درمان این افراد توصیه شود، مهم‌ترین اقدام، مشاوره گرفتن در این زمینه است. بر این اساس ابتدا باید شرایط هوشی کودک سنجیده شود و سپس با کمک همزمان والدین و معلمان مدرسه برای کاهش مشکل این افراد اقدام کرد. این نکته را نباید از نظر دور داشت که اختلال نارساخوانی اختلالی است که تا پایان عمر با فرد همراه بوده و نمی‌توان انتظار درمان قطعی این افراد را داشت.
استفاده از تکنیک‌های آموزشی توسط معلمان مجرب و همراهی والدین در یادگیری این تکنیک‌ها و تمرین آنها در منزل می‌تواند راهکار خوبی برای درمان این اختلال باشد. تشویق کودک به مطالعه، ارتباط مؤثر و مداوم والدین با مدرسه و معلمان، تمرین و صحبت‌کردن با کودک و مراجعه به مراکز مشاوره و درمان اختلال‌های یادگیری راهکارهایی است که می‌تواند کمک مؤثری برای این کودکان باشد.
منبع: میگنا