پژوهشگران «دانشگاه هاوایی پسیفیک» از ابداع نوعی پارچه جدید برای لباس فضایی خبر داده‌اند که توانایی دفع کردن گرد و غبار ماه را دارد.
به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، گروه سازنده لباس فضایی ماه می‌گویند نوع جدیدی از پارچه می‌تواند در صورت نیاز، گرد و غبار ماه را برای مأموریت‌های فضانوردی دفع کند. نمونه اولیه این پارچه قابل انعطاف و قابل کشش، در «دانشگاه هاوایی پسیفیک»(HPU) در دست توسعه قرار دارد و به تازگی با کمک مالی ۵۰ هزار دلاری ناسا تامین شده است. این ماده برای استفاده کردن از نیروهای الکترواستاتیکی ساخته خواهد شد که می‌توانند گرد و غبار خورنده ماه را دور نگه دارند و از آسیب رساندن ذرات تیز به لباس‌های فضایی جلوگیری کنند.
این فناوری جدید، «منسوجات محافظ الکترواستاتیک فلز مایع»(LiqMEST) نام دارد و هدف آن غلبه کردن بر مشکلات ناشی از غبار است که فضانوردان ماموریت «آپولو»(Apollo) ناسا در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ با آن دست و پنجه نرم کردند. در آن ماموریت، گرد و غبار به سرعت سطوحی مانند سپرهای گرد و غبار فرودگر را دچار خوردگی کرد، لباس فضایی فضانوردان را به هم چسباند و به طور کلی به همه چیز چسبید و سفر سه روزه را به یک چالش تبدیل کرد.
ناسا قصد دارد با برنامه «آرتمیس»(Artemis) خود، فضانوردان را بار دیگر در سال ۲۰۲۵ یا ۲۰۲۶ روی سطح ماه فرود بیاورد. این جدول زمانی نه تنها به پیشرفت پرواز خدمه ماموریت «آرتمیس ۲» به دور ماه کمک می‌کند که برای سال ۲۰۲۴ برنامه‌ریزی شده است، بلکه به توسعه کاوشگر و لباس فضایی ماموریت «آرتمیس ۳» نیز کمک خواهد کرد. آرتمیس ۳، مرحله‌ای از برنامه است که خدمه را روی سطح ماه فرود خواهد آورد.
انتظار می‌رود که فناوری پارچه‌ای جدید علاوه بر دور نگه داشتن گرد و غبار لباس‌های فضایی، انعطاف‌پذیری لازم را نیز برای فضانوردان در شرایط ناملایم فراهم کند اما به گفته سازندگان، مهم‌ترین مزیت این ماده، ویژگی دافعه آن است.
«عارف رحمان»(Arif Rahman) دانشیار مهندسی دانشگاه هاوایی پسیفیک و سرپرست این پروژه گفت: وقتی پارچه فعال می‌شود، یک میدان الکتریکی را به وجود می‌آورد که غبار ماه را دفع می‌کند و جلوی چسبیدن غبار را می‌گیرد. این راهبرد را می‌توان هم برای لباس‌های فضایی و هم برای پوشش‌های پارچه‌ای تجهیزات در طول ماموریت‌های ماه به کار برد.
رحمان قصد دارد با استفاده از بودجه‌ای که از پروژه «MURAP» ناسا دریافت کرده است، یک نمونه اولیه بسازد. کمک‌هزینه ۵۰ هزار دلاری از طریق اطلاعیه سالانه مشارکت MUREP دریافت شد که مؤسسات را با مدیران مأموریت ناسا مرتبط می‌سازد و همکاری پژوهشی را ترویج می‌دهد.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، رحمان قصد دارد یک پیشنهاد کمک مالی جدید را به ناسا ارائه کند که هدف نهایی آن استفاده کردن از فضا است. ناسا مجموعه‌ای از سطوح آمادگی فناوری را دارد که براساس آن، محصولات جدید باید پیش از دریافت گواهینامه برای رفتن به فضا، فرآیندی را پشت سر بگذارند که معمولا حداقل سال‌ها زمان می‌برد.
ناسا برای چندین دهه در حال مطالعه کردن مشکل غبار ماه بوده است؛ از جمله به واسطه «ابتکار نوآوری سطح ماه»(LSII) که در سال ۲۰۱۹ آغاز شد. مقامات آژانس می‌گویند کاهش گرد و غبار، یکی از شش چالش اصلی است که باید برای ساخت زیستگاه‌های پایدار فضانوردان روی ماه مورد توجه قرار بگیرد.
فناوری الکترواستاتیک دانشگاه هاوایی پسیفیک، تنها نمونه‌ای نیست که آزمایش می‌شود. ناسا نیز یک نوع پارچه را در قسمت بیرونی «ایستگاه فضایی بین‌المللی» در پروژه «آزمایش مواد ایستگاه فضایی بین‌المللی»(MISSE) آزمایش کرده است. این آزمایش‌ها مواد را در شرایط سخت مداری ماه‌ها در یک زمان، در خلاء و در معرض تابش زیاد نور خورشید بررسی می‌کنند.
گروهی از پژوهشگران «مرکز فضایی کندی»(KSC) ناسا، یک سپر الکترودینامیک گرد و غبار را در ماموریت «MISSE-۱۱» به ایستگاه فضایی بین‌المللی پرتاب کردند. این اولین آزمایش در این مجموعه بود که فناوری دفع گرد و غبار را در فضا بررسی کرد و نویدبخش بود. آزمایش‌های زمینی پیش از پرواز نشان داد که الکترودهای نصب‌شده روی شیشه می‌توانند بیش از ۹۸ درصد از گرد و غبار را در شرایط خلاء حذف کنند.
به نظر می‌رسد تجزیه و تحلیل روی سپر مرکز فضایی کندی در حال انجام شدن است. نتایج MISSE-۱۱ در وب‌سایت ایستگاه فضایی بین‌المللی ناسا در دسترس نیست. ماموریت بعدی به نام «MISSE-۱۵» در سال ۲۰۲۱ پرتاب شد و نتایج آن هنوز ارسال نشده‌اند.
منبع: ایسنا