وقتی تصمیم می‌گیریم دوچرخه سواری، خیاطی، شنا و هر نوع مهارت دیگر را یاد بگیریم، برای یادگیری آنها تلاش و کوشش می‌کنیم و بعد هم سعی می‌کنیم تا با تمرین و تکرار، آنها را به ذهنمان بسپاریم.با این وصف:آیا برای یادگیری مهارت مطالعه نیز چنین تلاش می‌کنید؟…چه عواملی را در یک مطالعه موفق مؤثر می‌دانید؟- آیا با شیوه صحیح مطالعه هر درس آشنایی دارید یا اینکه همه مطالب درسی را با یک شیوه، مطالعه می‌کنید؟- ترجیح می‌دهید در چه مکان‌هایی و در چه مواقعی به مطالعه بپردازید؟- … برای یادگیری مطالعه موفق، نه تنها باید باید شیوه صحیح هر نوع مطالعه‌ای آشنا باشیم و در کنارآن، تمرین و تکرار داشته باشیم،بلکه باید با عوامل دیگری که بر مطالعه موفق ما مؤثر است، آشنا باشیم. در این مقاله به بررسی برخی از این عوامل می پردازیم:
انگیزه داشته باشیم
برای یادگیری هر چیز، انگیزه نقش به سزایی دارد. وقتی ما برای به دست آوردن چیزی انگیزه داشته باشیم، موفقیت در به دست آوردن آن برایمان امکان پذیر است. انگیزه در مطالعه ؛ یعنی تحریک شدن و بر انگیختگی برای یادگیری.ما زمانی می‌توانیم بگوییم انگیزه داریم که به اندازه کافی، برانگیخته شده باشیم و اظطراب کم در ما ایجاد شده و ما را به سمت مطالعه سوق دهد. البته میزلن انگیزه در افراد متفاوت است.بعضی ها برای مطالعه دارای انگیزه بسیاری هستند؛ اما بعضی دیگر، هیچ انگیزه‌ای ندارند. این افراد باید در خود ایجاد انگیزه نمایند؛ یعنی با یادآوری هدف و آینده شغلی ایده آل خود، انگیزه‌شان را برای مطالعه تحریک کنند.یک راه دیگر برای ایجاد انگیزه، درگیر کردن خود با موضوع مطالعه است . اگر به عنوان مثال در مطالعه درس‌های ریاضی و فیزیک با مشکل روبه‌رو هستید و یادگیری در درس برایتان مشکل است، به جای کنار گذاشتن مطالعه آنها، باید خود را درگیر یادگیری ریاضی و فیزیک نمایید. تمرین و تکرار کنید، در صورت لزوم، از کلاس‌های خصوصی و کتابهای آموزشی استفاده کنید، از دبیر‌های با تجربه کمک بگیرید، مطالعه گروهی داشته باشید و … تا علاقه شما به یادگیری تحریک شود.
با علاقه بخوانیم
انگیزه و علاقه به دنبال یکدیگر می‌آیند. وقتی برای به دست آوردن هدف انگیزه داشته باشیم و اندازه کافی تحریک شده باشیم، علاقه ما به مطالعه زیاد می شود و به سمت طمالعه تمایل پیدا می کنیم. هرچه اطلاعات ما در مورد موضوعیبیشتر شود، علاقه بیشتری به مطالعه آن موضوع و باز کردن مسائل آن پیدا می‌کنیم؛ بنابراین، سعی کنید که هنگام مطالعه با علاقه شروع کنید. بعضی افراد در هنگام مطالعه مشکل دارند و به قول معروف روی غلطک خواندن نیافتاده‌اند؛ آنها دتر شروع تمرکز ندارند و به خاطر همین مسأله، ممکن است تشویق خاطر داشته باشند؛ در چنین شرایطی، این افراد باید به طور روزنامه‌وار بخوانند و نگاهی سطحی و نقشه‌ها، فهرست‌ها، بخش‌ها، و … بیندازید؛ تا وقتی که به تدریج تمرکز خود را به دست آورند.
با اصول مطالعه آشنا باشیم
گاهی مطالعه کننده، انگیزه و علاقه کافی برای مطالعه دارد؛ امام با روش صحیح مطالعه آشنا نیست. این افراد از صبح تا غروب بیشتر اوقات خود را صرف مطالعه می‌کنند؛ اما باز دهی و نتیجه‌ای که از مطالعه می‌گیرند، در سطح بسیار پایینی است. فردی دیگری که اصول مطالعه صحیح را می‌داند، با صرف مدت زمان کمتری برای مطالعه، سطح بازدهی بالاییدارد؛ به همین دلیل، مهم است که با اصول صحیح مطالعه هر درس آشنا باشید و هر درس را با اصول و شیوه مناسب خود مطالعه کنید. به طور مسلم، شیوه‌ای که برای مطالعه درس‌های حفظ کردنی به کار می‌برید، متفاوت از شیوه‌ای است که برای مطالعه درس‌های حل کردنی مثل ریاضی و هندسه و مانند آن به کار می‌برید؛ به عنوان مثال، درس‌هایی چون زمین‌شناسی و زیست‌شناسی را با نقشه، عکس و اسلاید سریعتر یاد می‌گیرید؛ در حالی که ریاضی و هندسه را با تجزیه و تحلیل و تمرین و تکرار، بسرعت می‌آموزید.
مکان مناسب انتخاب کنیم
برای مطالعه صحیح لازم نیست حتماً جایی را در نظر بگیرید که کاملاً ساکت و آرام باشد. سکوت مطق، خود شرایط حواس پرتی را فراهم می‌‌آورد و باعث می‌شود که با عادت کردن در محیط کاملاً ساکت، در شرایط متفاوت با کوچکترین صدایی تمرکز خود را از دست دهید. پس همیشه جایی را برای مطالعه در نظر بگیرید که کمترین سرو صدا و رفت و آمد را داشته باشید. اگر میز مطالعه دارید، روی میز را از هرچیزی که باعث حواس پرتی می شود، خالی کنید. عکس، روزنامه، رادیو، ضبط،مجله و هر چیز اضافی را بردارید و تمام وسایلی را که نظیر کتابهای درسی، فیش، کتاب لغت، خط‌کش، خودکار و مانند آنها برای مطالعه لازم است، روی میز قرار دهید. از چراغ مطالعه استفاده کنید که سطح میز را خوب روشن کند و آن را در جایی قرار دهید که در حین یادداشت برداری، موجب افتادن سایه خودکار و دست شما روی صفحه نشود.نور کافیو مناسب برای مطالعه راحت، لازم و ضروری است.صندلی را که برای نشستن انتخاب می‌کنید، می‌بایست راحت باشد و فاصله آن تا میز برای مطالعه شما متعادل باشد. هوای اتاق مطالعه نباید خیلی گرم وخیلی سرد باشد. هوای متعادل اتاق به تمرکز حواس شما کمک می کند. عادت به مطالعه در مکان‌های باز مانند پارک‌ها خوب نیست. پارک‌ها مکان مناسبی برای مطالعه نیستند؛ چرا که همیشه پر رفت و آمد، پر سر و صدا و شلوغند. اما چنانچه ناگزیر هستید که برای مطالعه به پارک‌ها مراجعه کنید، جایی را برای مطالعه انتخاب کنید که کمترین سر و صدا و بیشترین آرامش را داشته باشد.
در زمان مناسب بخوانیم
اگر عادت کنید در طولشبانه روز طی ساعت‌ها و زمان های مشخصی به مطالعه بپردازید، کمک بسیار زیادی به خود کرده‌اید. فراهم آوردن شرایط مطالعه در یک مکان مناسب و طی زمان‌های مشخص، ذهن شما را برای مطالعه موفق، بیشتر آماده می‌کند؛ همچنین استراحت کوتاه مدت ۱۰تا۱۵دقیقه ای بعد از هر۲ ساعت مطالعه، تأثیر بسزایی در تجدید قوای فکری و ذهنی شما دارد. اگر در موقع مطالعه زود خسته می‌شوید، خوابتان می‌گیرد یا عصبی می‌شوید، دلیل آن را پیدا کنید؛ شاید طرز نشستن شما خوب نبوده یا هوای اتاق مناسب نباشد. می‌توانید پنجره اتاق را باز کنید تا هوای اتاق عوض شود و یا ممکن است افکار مزاحم مانع شما باشد. برخی از این افکار را می‌توانید کنترل کنید؛ مثلاً اگر ذهن شما مدام درگیر تین است که به دوستان خود زنگ بزنید، روی کاغذ یادداشت کنید که فراموش نکنید و بعداً به او زنگ زنید؛ همچنین اگر یاد آوری خاطره‌ای آزار دهنده مانع مطالعه شماست، کتاب را کنار بگدارید، چند دقیقه نرمش کنید و پیاده‌روی کوتاه مدتی داشته باشیدو یا دوش بگیرید و بعد مجدداً به مطالعه بپردازید. در شروع مطالعه به این فکر نکنید که درس مشکل و خسته کنند‌ای است. مطالعه را با رغبت، انگیزه و خوشحالی شروع کنید. به این فکر کنید که وقتی مبحث آن روز را با موفقیت به پایان می‌رسانید، چقدر لذت بخش و موجب خوشحالی شما می‌شود و به خود قول دهید اگر تکلیف آن روز را به خوبی به پایان رسانید، برای خود جشن می‌گیرید، به مهمانی می‌روید یا خودتان را به خوراکی مورد علاقه‌تان دعوت می کنید. با کتاب خود شوخی کنید. مثال‌های مهیج،شادی آفرین و خنده‌دار بزنید. لحن خواندن‌تان را تغییر دهید و برای درک بیشتر به سخت‌ترین مطالب کتاب بار هیجانی مثبت بدهید. محققان معتقدند مطالبی که بار هیجانی بیشتری دارند، بیشتر در حافظه می مانند و بهتر به خاطر آورده می شوند؛ چرا که هیجان، علاقه، تمرکز و یادگیری سریع را فراهم می آورد.
تغذیه مناسب
خیلی از افراد در مواقع مطالعه به تغذیه و یا آنچه که باید بخورند، توجه ندارند؛ در حالیکه تغذیه، نقش مؤثری در تمرکز بهتر و مطالعه موفق دارد. آنها با اینکه می‌دانند گرسنه هستند، اما همچنان بی توجه به این قضیه بر شدت مطالعات خود می افزایند؛ در حالی که مطالعه آن ها چیزی جز رژه تعدادی از کامات و جملات نیست و خیلی زود آنچه را که می‌خوانند، فراموش می‌کنند. تغذیه مناسب در رفع خستگی،خواب‌آلودگی و تجدید قوای فکری و ذهنی، تأثیر بسزایی دارد. البته منظور از تغذیه مناسب، خوردن غذا‌های پر حجم و سنگین نیست. غذا‌های پر حجم و سنگین باعث سستی و تنبلی و خواب‌آلودگی بیشتر می‌شود. منظور از غذا‌های مناسب ، غذا‌هایی هستند که مقوی و پر انرژی هستند و توانایی مطالعه بیشتر را امکان پذیر می‌سازد. خوردن گردو، بادام، کشمش، خرما، فندق، شیر موز، آب پرتقال و چای و بیسکویت در فاصله بین مطالعه بسیار مفید است.
پشتکار داشته باشیم
شرط موفقیت در مطالعه و هر کاری، علاوه بر انگیزه و علاقه، تمرین و تکرار و پشت کار فراوان است. اعتقاد راسخ به این که هر کاری شدنی است و موفقیت در چند قدمی شناست،شرایط عمل و مطالعه بیشتری را فراهم می کند. افکار و ذهنتان، شما را برای رسیدن به آن هدف یاری می‌کنند.
با خدا ارتباط برقرار کنید
عدم ارتباط با خدا موجب ترس از شکست، عدم اعتماد به نفس و اظطراب می‌شود؛ در حالی که ارتباط و اتصال به خدا، نیروی شما را در پیمودن مسیر زیاد می‌کند. در موقع نماز و یا خوابیدن، با خالق خود ارتباط و اتصال داشته باشید و خیر و صلاح خود را از او بخواهید. فراموش نکنید که انگیزه و علاقه، تمرین، پشتکار و توکل به خدا، کلید موفقیت شماست
منبع: کنکور نیوز