به گزارش خبرنگار «آموزش و پرورش» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، علی باقرزاده در نشست خبری که به مناسبت فرا رسیدن هفته نهضت سوادآموزی ترتیب داده شده بود، با بیان اینکه تاکنون 22 میلیون نفر به اشکال مختلف تحت پوشش خدمات سوادآموزی قرار گرفتند و شاهد رشد باسوادی در کشور هستیم، گفت: در زمان صدور پیام امام خمینی (ره) 50 درصد جمعیت کشور باسواد بودند اما اکنون براساس برآوردهای ما حدود 95 درصد از جمعیت کشور باسوادند.
کاهش یک درصدی بی‌سوادی در سال‌های 2000 تا 2010 در دنیا
وی افزود: البته در دنیا قدر مطلق تعداد بی‌سواد در طول سال‌های گذشته کاهش چشمگیری پیدا نکرده و آمار بی سوادی در دنیا در سال‌های 2000 تا 2010 تنها یک درصد کاهش یافته است که نشان می‌دهد بی‌سوادی ابعاد جدیدتری پیدا کرده و دیگر به خواندن و نوشتن ختم نمی‌شود.
رییس سازمان نهضت سوادآموزی کشور با اشاره به اینکه در حال حاضر ابعاد جدیدی از سواد چون سواداقتصادی، اجتماعی، رسانه‌ای، سلامت، سیاسی و... برای بهبودی افراد مطرح است، گفت: کسی که از بعد اول سواد یعنی خواندن و نوشتن محروم باشد، از سایر ابعاد سواد نیز بی‌بهره خواهد بود.
چندوجهی شدن سواد
باقرزاده افزود: سوادآموزی امروز با سوادآموزی گذشته متفاوت است و باید سواد چندوجهی ارائه کرد تا فرد توانمند شده و بر درآمدها و هزینه‌هایش مدیریت کند و مفهوم الگوی درست تولید و مصرف را بداند و همچنین سواد سیاسی پیدا کند و به درستی و آگاهانه دست به انتخاب بزند. همه این موارد اگر به اندازه کافی در افراد رشد کند، می‌شود گفت شاخص‌های انسانی رو به رشد است.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه شاخص اول توسعه انسانی امید به زندگی، شاخص دوم میانگین تحصیل یا امید به تحصیل و شاخص سوم برابر قدرت خرید است، عنوان کرد: شاخص امید به تحصیل در ایران 7.3 بوده و عدد بسیار کمی است که لازم است بر روی آن برنامه‌ریزی شود. براین اساس رتبه 111 را در بین کشورهای دنیا داریم.
وی ادامه داد: معیار باسوادی و بی‌سوادی براساس قوانین و مقررات کشور، توانایی خواندن و نوشتن متون فارسی است و هرکس از این معیار برخوردار نباشد بی‌سواد تلقی می‌شود. برای اعلام آمار مربوط به بی‌سوادان در کشورها روش‌های مختلفی وجود دارد و در کشور ما از روش سرشماری نفوس و مسکن استفاده می‌شود که بر مبنای خوداظهاری افراد ثبت شده و ممکن است دقیق نباشد.
14.6 درصد جمعیت بالای شش سال کشور بی‌سوادند
باقرزاده به اعلام آمار بی‌سوادی در کشور براساس سرشماری سال 90 پرداخت و گفت: براساس این سرشماری در گروه سنی بالای شش سال 9 میلیون و 719 هزار نفر خود را فاقد مهارت خواندن و نوشتن ثبت کرده‌اند. در واقع 14.6 درصد جمعیت کشور در همین گروه سنی به عنوان بی‌سواد ثبت شده‌اند و گروه سنی 10 تا 49 سال سه میلیون و 456 هزار نفر خود را فاقد مهارت خواندن و نوشتن ثبت کرده‌اند که معادل 6.8 درصد از جمعیت کشور در همین گروه است. در گروه سنی 10 تا 29 سال نیز 959 هزار نفر خود را فاقد مهارت خواندن و نوشتن ثبت کرده‌اند که معادل 3.2 درصد از جمعیت کشور در همین گروه سنی است.
استانهای دارای بیشترین بی‌سواد
به گزارش ایسنا، رییس سازمان نهضت سوادآموزی کشور با بیان اینکه اطلاعات 11 میلیون نفر در این سرشماری به عنوان کم سواد به ثبت رسیده است که ممکن است با آمار واقعی متفاوت باشد، عنوان کرد: در گروه سنی 10 تا 49 سال استانهای مازندران (با آمار 95.7 درصد با سواد)، سمنان، اصفهان، البرز و تهران بالاترین درصد باسوادی را در سطح کشور دارند. همچنین استانهای سیستان و بلوچستان (با آمار 22.7 درصد بی‌سواد)، آذربایجان غربی، کردستان، لرستان، کرمان و خراسان شمالی بالاترین آمار بی‌سوادی را در کشور دارند.
درصد بالای بی‌سوادی اتباع خارجی
باقرزاده ادامه داد: در طول سال‌های گذشته 688 هزار نفر از اتباع خارجی به صورت رایگان دوره‌های سوادآموزی را طی کردند اما بی‌سوادی در آنها بالاست و 40 درصد اتباع خارجی که سرشماری شدند، خود را فاقد سواد ثبت کردند.
وی با بیان اینکه فرد بی‌سواد آسیب‌پذیر و آسیب‌رسان است، گفت: فرد بی‌سواد بدون آنکه بخواهد منشاء برخی خسارت‌ها می‌شود. اولین آسیب متوجه خود فرد است زیرا اعتمادبه‌نفس خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند مشکلات خود و خانواده‌اش را حل کند و در جریان توسعه پایدار ارتباط همه‌جانبه‌ای با جامعه خود برقرار کند. وی همچنین نمی‌تواند انتخاب آگاهانه و موثر در جامعه محلی‌اش داشته باشد.
رابطه سطح سواد با درآمد، پیشرفت تحصیلی فرزندان و تصادفات رانندگی
رییس سازمان نهضت سوادآموزی کشور با اشاره به نتایج تحقیقات انجام شده پیرامون سواد در کشور گفت: چندی پیش گزارشی ارائه شد که براساس آن رابطه سطح سواد با شدت تصادفات رانندگی مورد سنجش قرار گرفته بود، براین اساس 91 درصد موتورسواران، 70 درصد عابران و 41 درصد رانندگانی که فوت می‌کنند کم سواد و بی‌سواد هستند. تحقیق دیگری در یک استان دیگر انجام شد که نشان می‌دهد که حدود 80 درصد جرایم توسط افراد زیر 30 سال انجام می‌شود که 60 درصد این جمعیت بی‌سواد و کم سواد هستند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهد بین سطح سواد والدین و پیشرفت تحصیلی فرزندان، رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.
باقرزاده افزود: براساس پژوهش دیگری، هر چهار سال تحصیل میانگین درآمد افراد را تا 27 درصد افزایش می‌دهد و هر چهار سال تحصیل اضافه به طور میانگین 10 سال به طول عمر افراد اضافه می‌کند.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه سه میلیون و 456 هزار نفر در گروه سنی 10 تا 49 سال خود را به عنوان بی‌سواد معرفی و اطلاعات آنها در سرشماری ثبت شده است، گفت: اطلاعات و مشخصات 380 هزار نفر از این رقم به علت نواقص اطلاعات در اختیار ما قرار نگرفت، اما مشخصات دو میلیون و 645 هزار نفر به طور کامل دریافت و برررسی‌های مربوط را انجام دادیم و مشخص شد 135 هزار نفر سواد بالای پنجم ابتدایی دارند بنابراین از چرخه خارج شدند. 731 هزار نفر نیز کم سواد بودند که برنامه ویژه‌ای را برای آنها طراحی کردیم و اکنون در حال اجراست.
وی ادامه داد: طی سال‌های 90، 91 و 92، 400 هزار نفر ثبت‌نام و باسواد شدند و آنها را از سیستم خارج کردیم. امسال نیز 352 هزار نفر را تحت پوشش بردیم. اگر جمعیت بی‌سوادان اتباع خارجی را لحاظ نکنیم، می‌توان گفت اکنون یک میلیون بی‌سواد در کشور باقی مانده که باید امر تحصیل آنها پیگیری شود.
باقرزاده در ادامه با بیان اینکه تمرکز سازمان نهضت سوادآموزی بروی افراد 10 تا 49 ساله است، گفت: برنامه ویژه‌ای را برای گروه بسیار جوان 10 تا 20 سال طراحی کردیم. براساس آن 74 هزار نفر شناسایی شدند که یارانه می‌گیرند اما سوابق تحصیلی‌شان در هیچ کجا ثبت نشده است. در حال حاضر 6200 نفر از این تعداد جذب شده و در حال آموزش‌های ما هستند. این افراد یا کودکان کار یا افراد بدسرپرست‌اند و یا دچار معلولیت جسمی شده و خانواده توانایی مالی لازم برای ادامه تحصیل آنها را ندارد.
مشوقهای تحصیلی کودکان کار
رییس سازمان نهضت سوادآموزی کشور اضافه کرد: برای تشویق کودکان کار به ادامه تحصیل یک میلیون ریال پاداش در نظر گرفته شده و این علاوه بر مشوق‌هایی است که در استان‌ها مدنظر است. همچنین به کودکی که معلول است هزینه ایاب و ذهاب پرداخت نمی‌شود و برای آموزگار مربوط 10 درصد افزایش حقوق لحاظ می‌کنیم.
چگونگی آموزش خانه به خانه بی‌سوادان ایرانی و خارجی‌ها
به گزارش ایسنا، وی با اشاره به استفاده از آموزش چهره به چهره و یا خانه به خانه گفت: براین اساس، نزدیک‌ترین فرد واجد شرایط باسواد نزدیک به این فرد برای آموزش انتخاب می‌شود و به آنها حق‌الزحمه‌ای پرداخت می‌کنیم.
معاون وزیر آموزش و پرورش درباره آموزش اتباع بی‌سواد خارجی در کشور گفت: وزارت کشور اجازه اقامت افراد در 15 استان را داده است که ما براساس آن 10 هزار سهمیه به استان‌ها داده بودیم اما تاکنون بیش از 11 هزار نفر از اتباع ثبت‌نام شده‌اند که 95 درصد آنها از افاغنه هستند و رایگان تحت آموزش قرار می‌گیرند.
طرح آموزش سربازان بی‌سواد
رییس سازمان نهضت سوادآموزی کشور به طرح آموزش سربازان بی‌سواد در مراکز آموزشی اشاره و اظهار کرد: هر سربازی که به پادگان می‌رود بی‌سواد باشد، سه ماه اول را آموزش سواد می‌بیند و در آموزش‌های نظامی شرکت نمی‌کند پس از آن وی می‌تواند دوره‌های تکمیلی سواد را طی کند. تمامی هزینه‌های مربوط به سواددار شدن سربازان از سوی ستاد مشترک ارتش و یگان خدمتی تقبل می‌شود.
باقرزاده به طرح سوادآموزی در زندان‌ها اشاره و عنوان کرد: همکاری با سازمان زندان‌ها در این خصوص فوق‌العاده بوده است. سال گذشته 12 هزار نفر در زندان‌ها باسواد شدند که حداقل سواد را کسب کردند، البته سیستم اطلاعاتی ما این آمار را ثبت کرده و آمار سازمان زندان‌ها رقم 22 هزار نفر را نشان می‌دهد.
معاون وزیر آموزش و پرورش در ادامه به طرح آموزش اعضای بی‌سواد خانواده دانش‌آموزان اشاره و عنوان کرد: براساس آمارهای استخراج شده، 941 هزار دانش‌آموز داریم که در خانواده‌شان حداقل یک عضو بی‌سواد زیر 50 سال دارند. از این رقم 614 هزار نفر اولیای دانش‌آموزان هستند که براساس برنامه‌ریزی‌های موجود امر سوادآموزی آنها در حال انجام است. از این تعداد 419 هزار نفر از والدین این دانش‌آموزان در دوره ابتدایی و مابقی مربوط به دوره آموزش متوسطه بودند. براین اساس تاکنون 100 هزار نفر در چرخه سوادآموزی قرار گرفتند.
رییس سازمان نهضت سوادآموزی کشور به طرح خودآموز نیز اشاره و عنوان کرد: اگر شخصی ظرف سه سال آینده به صورت خودآموز باسواد شود مشوق‌هایی را برای او در نظر گرفتیم. به عنوان مثال چند مرحله یارانه اضافه به آن خانواده اضافه خواهد شد یا کل سرانه آموزش فرد که حدود 650 هزار تومان است، مستقیما به خودش پرداخت می‌شود.
وی درپاسخ به پرسشی درباره وضعیت آموزش‌یاران در سازمان نهضت سوادآموزی گفت: در سال 1390، 40 هزار آموزش‌یار داشتیم که براساس قانون همگی آنها تعیین تکلیف شدند و اکنون هیچ نیروی بلاتکلیفی در این سازمان نداریم.
خبرگزاري ايسنا