نوجوان و بی نظمی‌هایش

حس مسئولیت‌پذیری یعنی با کمک گرفتن از تجربیات خود و آگاهی از انتظارات اطرافیان و ارزیابی موقعیت، مسئولانه و مستقلانه تصمیم گرفتن و عمل نمودن.
مسئولیت یعنی توانایی پاسخ دادن و تصمیم‌گیری مناسب و موثر که باعث موفقیت و رسیدن به آرامش خود و اطرافیان شود که در نهایت موجب بالا رفتن اعتماد به نفس هم می‌شود.
این خصلت آموختنی، محیطی و اکتسابی است نه ارثی و ژنتیکی؛ و معمولا زیر بنای آن از اولین سال‌های زندگی فرد شکل می‌گیرد.
یعنی از همان هنگام که فرد توانایی انجام بعضی از کارها را یاد می‌گیرد مثل فرصت گرفتن و نگهداشتن شیشه شیر و قاشق غذا، پوشیدن لباس، بستن بند کفش، جمع کردن اسباب بازی‌ها و ... و با انجام تمام این رفتارهای به ظاهر ساده حس مسئولیت‌پذیری و نظم‌پذیری به کودک آموزش داده می‌شود.
اما زمانی که مادر به کودک و فرزند خردسالش می‌گوید:" نه، تو نمی‌توانی! خراب می‌شود، می‌ریزد، کار تو نیست..." در واقع بزرگ‌ترین آسیب را به فرزند خود وارد می‌کند و مانع رشد اجتماعی و پذیرفتن نقش‌های مربوط به آینده فرزند خود می‌شود.
چه بسیار دیده شده مادرانی که در دوران کودکی مانع انجام کارها به دلیل ناتوانی و جلوگیری از ریخت و پاش توسط فرزند خود می‌شوند و بعد در نوجوانی گله و شکایت می‌کنند که چرا فرزند نوجوان‌شان بی‌نظم و بی‌مسئولیت است؟! و یا در کارهای خانه همکاری نمی‌کند.
از آن‌جا که نوجوانی یعنی به تکامل رسیدن و فرد با پایان این دوره به سن قانونی رسیده که یکی از وظایف فرد کامل، حس مسئولیت است، اگر در دوره کودکی فرصت یادگیری و رشد اجتماعی و مهارت‌ها به او داده نشود در این دوره نیز نمی‌توانیم انتظار رفتار مسئولانه از جانب او را داشته باشیم.
برای رفع مشکل بی‌نظمی در نوجوان بهتر است راهکارهایی توسط والدین اجرا شود. به‌طور مثال:
** گفتگو: بهتر است با او در جلسه ای دوستانه به گفتگو بنشینید. وظایف کلیه اعضای خانواده را مشخص کنید. انتظارات خود را از او بازگو نمایید و به او بگویید به کمکش نیاز دارید و فواید کمک کردنش را به او نشان دهید.هنگامی که همکاری کرد حتما از او قدردانی و تشکر کنید.
** عدم سختگیری: از آن جایی که سن او، سن حساسی است، بیش از حد برای او تعیین تکلیف نکنید و قانون نگذارید، بهتر است گاهی چشمتان را بر روی بی‌نظمی‌هایش ببندید.
** ایجاد حس مفید بودن: بدانید نوجوان از این که مورد توجه قرار گیرد و کارهای مفید انجام دهد و احساس مفید بودن را تجربه کند خوشش می‌آید و اگر زمانی بنای ناسازگاری و لجبازی می‌گذارد و همکاری نمی‌کند، به این علت است که شما راه مناسب بیان درخواستتان را بلد نبودید و شاید در این شرایط اگر کمی او را به حال خود بگذارید، با شما همراهی خواهد کرد.

برگرفته از کتاب آموزش رفتار با نوجوان
مؤلف: صدیقه ایلان داغی

واحد مشاوره دفتر مرکزی مبتکران

اخبار آزمون

بیشتر...

پرونده آزمون ها

بیشتر...

جستجو