گوش فراردادن مهارتی است که در فرایند دریافت و تفسیر پیام‌ها نقش مهمی دارد. گوش کردن کلید یک ارتباط مؤثر است. فقدان توانایی در گوش کردن مؤثر، به آسانی پیام‌های ارسالی را در هاله‌ای از ابهام فرو برده، شکست ارتباط، ناامیدی و عصبانیت فرستنده پیام را در پی خواهد داشت. هرگاه ارتباطی برقرار گردد، مهارت در شنیدن هدف اصلی خواهد بود. مهارت گوش کردن برای بسیاری از مؤسساتی که خدمات آموزشی ارائه می‌کنند واجد اهمیت است. بسیاری از مدیران آموزشی موفقیت خود را مدیون دارا بودن محصلانی با قدرت "گوش فرا دادن مؤثر" می‌دانند. مثبت نگر و دارای شیوه‌های ارتباطی قابل احترام که به نوبه خود عامل توسعه این امر جهت بنیان‌گذاری سنگ موفقیت در دیگران نیز می‌گردد، باشید. گوش کردن با شنیدن متفاوت است. شنیدن معمولاً به صداهایی که می‌شنویم مربوط است، در صورتی که گوش کردن به پرداختن توجه به آنچه می‌شنویم است. نحوه بیان، قدرت، شیوه صدا و چگونگی استفاده از زبان بدن عبارت بهتر گوش فرا دادن به شنیدن هشیار از طریق پیام‌های شفاهی و زبان بدن گوینده اطلاق می‌گردد. "مهارت گوش فرا دادن مؤثر" به درجه‌ای از فهم مخاطب از محتوای پیام مربوط است. اساسی‌ترین راه ارتباط با دیگران، شنیدن و دریافت علائمی است که به سمت ما روانه است.
ما اوقات زیادی را صرف شنیدن می‌کنیم، معمولاً بزرگسالان به طور متوسط هفتاد درصد وقت خود را صرف برقراری و تنظیم ارتباطات می‌کنند و نیز در مقیاس دیگری آنها چهل و پنج درصد را صرف شنیدن، سی درصد را صحبت کردن، شانزده درصد خواندن و نه درصد را صرف نوشتن می‌نمایند.
«وقتی که برای ارتباط صرف می کنیم»
همان‌گونه که گفته شد گوش فرا‌دادن با شنیدن دو چیز متفاوت است. در گوش‌کردن ما به چیزی فراتر از شنیدن احتیاج داریم! ...
10 اصل مهم در گوش کردن:
1- صحبت نکنید!
مارک تواین می‌گوید، اگر ما "برای گفتن" بیشتر از شنیدن اصرار داشته باشیم آنگاه احتیاج به دو زبان و یک گوش خواهیم داشت!
هنگامی که کسی سخن می‌گوید صرفاً سکوت کنید و گوش فرا دهید. به هیچ وجه سخنش را قطع نکنید، چنانچه به تفسیر و یا توضیحی برای درک واضح پیام وی داشتید، اجازه دهید گفتارش به پایان رسد.
2- خود را برای شنیدن آماده کنید.
به سخنران تمرکز کنید، هر آنچه در آن زمان ذهنتان را اشغال می‌کند پاک کنید ذهن آدمی به سادگی در اثر افکار گوناگون پریشان می‌گردد به عنوان مثال، برای نهار چه تدارک دیده‌ام، اگر قطار رفت و من جا ماندم چکار کنم، آیا قرار است باران ببارد و ... همه این افکار می‌تواند مانع ارتباطی برای تمرکز بر آنچه سخنران می گوید گردد.
3- به سخنران اجازه دهید آزادانه احساساتش را بیان کند.
نیازها و نگرانی‌های او را به خاطر داشته باشید. با حرکات سر و دیگر اشارات برای ادامه بیانات موجبات تشویق او را فراهم نمائید. بدون ذول‌زدن ارتباط چشمی را ادامه داده و به او نشان دهید آنچه را می‌گوید را درک می‌کنم.
4- تمرکزتان را بر آنچه گفته می‌شود قرار دهید.
وقت شنیدن به امورات جزئی نپردازید، بی تفاوتی، بهم زدن و تورق اوراق کاغذ، نگاه به بیرون از پنجره، وارسی ناخن انگشتان و غیره. این رفتارها در فرایند شنیدن، پیامی مبنی بر خستگی و پریشانی را به سخنران باز خورد می‌دهد.
5- هم‌دردی، سعی کنید خود را جای سخنران بگذارید.
خود را از منظر سخنران ببینید. درباره ایده ها پیش داوری نکنید. با دارا بودن ذهن باز می توان به شکل وسیعی با سخنران احساس همدلی و هم دردی کرد. برای آن بخش از گفته سخنران که قابل قبول به نظر نمی رسد، باید دلیل منطقی داشت. افکار باز توان برتابیدن عقاید را دارد.
6- صبور باشید، وقفه های کوتاه و یا احیاناً طولانی دلیلی بر اتمام گفتار سخنران نیست.
صبورانه اجازه دهید سخنران به گفتارش در زمان پیش بینی شده ادامه دهد. ممکن است برخی اوقات سخنران برای جمع‌بندی و فرموله‌کردن بیاناتش دقایق دیگر برای سخن گفتن وقت بخواهد. در این موقعیت شایسته است کسی سخن او را قطع نکند.
7- از تعصب شخصی پرهیز کنید، سعی کنید بی طرفی خود را حفظ کنید.
عصبانی نشوید و اجازه ندهید دیگران با توجه به عادات و نوع رفتارشان نظر شما را به آنچه گوینده مطرح می‌کند تحت تأثیر قرار دهند. افراد روش های متفاوتی برای صحبت کردن دارند برخی عصبی و یا خجل تر از دیگران هستند. برخی با لهجه محلی صحبت می‌کنند و نیز تعدادی بیشتر از اندازه دستهایشان را تکان می‌دهند. برخی ترجیح می‌دهند نشسته صحبت می‌کنند و نیز مقداری بیشتر از اندازه بازوهایشان را تکان می‌دهند. برخی ترجیح می‌دهند نشسته صحبت کنند نهایتاً باید تمرکز بر آنچه گفته می‌شود صورت گیرد و از سایر امور چشم پوشی کرد.
8- لحن و اندازه صدا به آنچه سخنران می‌گوید اثر می‌گذارد.
یک سخنران ورزیده به لحن وتون صدا هر دو در هنگام سخنرانی اهمیت می دهد، زیرا از این طریق می‌تواند حضار را هوشیار و تحت تأثیر قرار دهد. او از این طریق، به گونه‌ای قطعی در موقعیت‌های مختلف به گونه‌ای تأکیدی در درک و فهم آنچه گفته می‌شود اثر می‌گذارد.
9- شنونده ایده‌ها و آراء باشید و نه صرفاً کلمات!
باید تصویر کلی را دریافت کرد و نه تکه‌ها و اجراء از هم گسسته را.
بسیاری از دشوارترین انتظارات شنونده مستلزم برقراری ارتباط بین قطعاتی از اطلاعاتی است که ایده ها و عقاید دیگران را آشکار می‌سازد. با تمرکز مناسب این ساختار بوجود می‌آید و منجر به تسهیل در تحقق اهداف می‌گردد.
10- منتظر مشاهده ارتباطات غیرکلامی باشید. ژست و قیافه، بکارگیری اصطلاحات و نیز حرکات چشم از اهمیت زیادی برخوردارند.
نمی‌توانیم صرفاً با گوش‌هایمان مطالب را بشنویم، بلکه با حمایت چشمی که اطلاعات ارائه شده را از طریق غیرکلامی منتقل می‌کند نیز باید دقت نمود.