اگر می خواهید مهارت شنیدنتان را ارتقاء بخشید، بخوانید و بخوانید و بخوانید!
ارنست همینگوی می‌گوید: من گوش دادن را دوست دارم، اغلب چیزها را با استفاده از "دقت در شنیدن" آموخته‌ام. بسیاری از افراد شنوندگان خوبی نیستند. شنیدن واقعی نادرترین هدیه زمان ماست. شنیدن می‌تواند بنیان‌گذار ارتباط، حلال مسائل، ارتقاء دهنده فهم و درک، حلال تعارضات و توسعه دهنده دقت و تمرکز باشد. در هنگام کار؛ شنیدن فعال موجب کاستی در خطا و پرهیز از هدر¬دادن زمان است. این توانمندی در منزل، موجب توسعه کارآیی و پرورش کودکانی متکی به خود بوده و قادر به حل مسائلشان خواهند بود. شنیدن بنیان‌گذار دوستی‌ها و گسترش‌دهنده مشاغل است، کسب ثروت و تأمین مناسبات ازدواج نیز از ره‌آوردهای شنیدن است.اینک به گونه‌ای خلاصه 9 گام مفید برای توسعه مهارت شنیدن را مرور می‌کنیم:گام اول: دقت در چهره سخنران و حفظ ارتباط چشمی با اوتماس چشمی در اکثر فرهنگها جزء لاینفکی از ارتباط مؤثر قلمداد می‌گردد. هنگامی که صحبت می‌کنیم، در همه نگاه ها دقیق می‌شویم. با چرخش مداوم سر متواضعانه به مخاطبان احترام می‌گذاریم. مادامی که به شما می‌نگرند شما هم به آنها بنگرید، کمرویی، فقدان اعتماد، شرم، گناه و سایر احساسات به عنوان تابوهای فرهنگی، قدرت تماس چشمی را در برخی از افراد می‌گیرند. اینها عذرهای افراد است اما باید ایستاد و برخود مسلط بود.گام دوم: هشیار و آرامتماس چشمی را به آرامی تجربه کنید. لازم نیست به شکل ثابتی به افراد بنگرید. می‌توانید بنگرید و سپس مانند یک شخص عادی از آن گذر کنید. موضوع مهم متوجه بودن و هوشیار بودن است. به لحاظ لغوی معنی توجه کردن به دیگران به شرح ذیل است:1- حاضر بودن2- توجه داشتن3- درخواست نمودن4- ماندن برای خدمت کردندر نهایت تحت تأثیر افکار، احساسات و گرایش های خود گرفتار پریشانی نگردید.گام سوم: ذهن خود را بازنگهدارید:بدون قضاوت به دیگران گوش کنید و به آنچه از او می شنوید انتقاد نکنید. به محض اینکه در معرض سردرگمی واقع شدید، آنگاه موقعیت خود را به عنوان یک شنونده فعال در معرض خطر قرار داده‌اید. به یاد داشته باشیم سخنران از زبان، برای بیان افکار و تراوشات ذهنیش استفاده می¬کند.گام چهارم: به واژگان بنگر و ببین که سخنران چه می گوید.به ذهنتان اجازه دهید مدلی ذهنی از اطلاعات مربوط به این ارتباط بیابد. در مورد یک تصویر واقعی یا منظم کردن خلاصه یک مفهوم، مغز، در صورت تمرکز و هشیاری همه حواس به فعالیت می‌پردازد. هنگامی که مطلبی را به شکل طولانی گوش فرا می‌دهید، تمرکز کنید و کلمات و عبارات کلیدی را به خاطر بسپارید. نمی‌توان در آن واحد هم صحبت کرد و هم شنید. صرفاً به اینکه دیگران چه می‌گویند باید فکر کرد.گام پنجم: صحبت سخنران را قطع نکنید، همچنین راه حل خود را به او تحمیل نکنید. سرعت تفکر و گفتار ما متفاوت است. به کسی که در خصوص مسأله‌ای دارد صحبت می‌کند، پیشنهادی پیرامون حل مسأله به او ارائه ندهید. اغلب ما از نصیحت دیگران گریزانیم. چنانچه این اتفاق به وقوع پیوست بهتر است جنبه پرسشی و سوالی داشته باشد. اکثر ما ترجیح می‌دهیم خود راه حلی برای مسائلمان بیابیم، بهتر است گوش فرا دهیم، سپس در صورت نیاز و درخواست سخنران در حل مسائل به او کمک کنیم. چنانچه در اثنی سخن راه حل خلاقی به ذهن رسید بهتر است به سخنران پیشنهاد شود "آیا علاقه دارد ایده شما را بشنود ..."گام ششم: محترمانه منتظر پرسشهای سخنران باشید:ممکن است برخی از مفاهیمی که سخنران بیان می‌کند برایتان دشوار باشد، البته لازم است که برایتان توضیح داده شود اما بهتر است این موضوع را به بعد از توقف سخنرانی موکول نمائید. به عنوان مثال می‌توان گفت در سخنان دقایق قبل برخی از نکات برایم قابل فهم نبود برای فهم و درک این موضوع چه توضیحی می‌فرمائید.گام هفتم: به پرسش هایی که کاملاً به آنها اطمینان دارید اقدام نمائید: هنگامی که توجه شما به موضوعی، سخنران را به گیجی و سرگردانی می‌کشاند، بهتر است مسئولانه عمل کرده و به طور دقیق پرسش خود را با استناد به بخشی از سخنرانی مطرح نمایید تا فرصت لازم برای پاسخ به شما را پیدا کند.گام هشتم: احساسات خود را با احساسات سخنران به اشتراک بگذارید:هنگامی که سخنران پیرامون امری اندوه بار سخن می‌گوید اندوه خود را به او نشان دهید و نیز احساس شعف هنگامی که او در مورد امری فرحبخش سخن می‌راند. همدلی یکی از ویژگی های برجسته یک شنونده خوب است. همدلی به سخنران انرژی می‌بخشد و به او کمک می کند آنچه را که برای بیانش در سر دارد را به شنوندگان عرضه نماید.گام نهم: به سخنران بازخورد منظم ارسال نمائید:احساسات خود را به آرامی به سخنران منعکس نمائید. وقتی احساسات سخنران پوشیده و در آن سوی چهره‌اش پنهان است و گهگاه به تفسیر و توضیح محتوای سخنانش روی می‌آورد. در آن زمان می‌توان با اشارات سرو تائید و اعلام درک سخنانش از طریق گفتن آها، صحیح و ... به کمک او شتافت. برنارد فراری در کتاب "قدرت شنیدن" قوی شدن در گوش فرا دادن را مهم ترین مهارت در داد و ستدهای روزانه قلمداد می‌کند. این توانمندی موجب تولد ایده‌های نوین در زندگی می‌گردد که موفقیت‌هایی غیرقابل پیش بینی را به ارمغان می‌آورد. او که قاعده 20-80 را طراحی کرده معتقد است که مخاطب باید 80% گوش کند و فقط 20% صحبت کند. البته جالب توجه این است که فرد از این فرصت بیست درصدی باید از آنچه شنیده پرسش بعمل آورد. وی می افزاید گرچه کنترل میل به حرف زدن در مقابل شنیدن دشوار است اما برای دست یابی به "دانستن" چاره ای جز تمرین گوش فراوان نیست. کسانی که شنوندگان خوبی هستند در نهایت تصمیم گیرندگان بهتری نیز خواهند بود.در مقاله آینده مهارت های شنیدن در کلاس درس را با دانش آموزان در میان خواهیم گذاشت.