متخصصان تربیتی (از جمله نیکولز) معتقدند در کلاس های دبیرستانی 10 دقیقه بعد از سخنرانی معلم تنها 50% از مطالب به خاطر سپرده می شوند و نیز 48 ساعت بعد از آن 50% از آنچه به خاطر سپرده شده است به فراموشی سپرده می شود!
برای خلاصی از این موقعیت باید به تکنیک های گوش کردن فعال در کلاس درس روی آورد. در ادامه به نقاط ضعف شنوندگان ضعیف و نقاط قوت شنوندگان فعال در کلاس درس، سمینارها و نیز سخنرانی های تخصصی که در ده فراز تقسیم بندی شده است می پردازیم:
1- موضوع مفیدی را جویا شوید
افرادی که گوش دهندگان خوبی نیستند اکثر آنچه که شنیده اند را فراموش می‌کنند و به سرعت از یادگیری از طریق شنیدن باز می‌ایستند. در مقابل شنوندگان فعال به اصطلاح توانایی جداسازی کاه از گندم را دارند. آنان با شنیدن به گستره معلوماتشان می افزایند.
2- روی کلمات و پیام ها متمرکز شوید
بدون توجه به ژست ها، ظاهر و نحوه بیان سخنران به محتوای بیانات ا توجه کنید. شنوندگان کم مایه روی نقاط ضعیف و ظاهر معلم توجه دارند در حالی که شنوندندگان فعال درصدد افزایش توانایی‌های خود با استفاده از تراوشات ذهنی معلم هستند و تمرکز خود را به آنچه ایراد می‌کند معطوف می‌دارند تا موفق به درک و به خاطر سپاری نکات مهم شوند.
3- وقتی چیزی می شنوید با اطمینان آن را نپذیرید، بلکه با دقت پیرامون آن فکر کنید.
آنان که بهره کافی از شنیدن صحیح ندارند، به جای گوش دادن به سخنران (معلم) به شنیدن سخنان یکدیگر می پردازند و به گونه‌ای منفعل به چیزهای دیگر مشغول می شوند. در حالی که فعالان در شنیدن به سرعت به نتیجه‌گیری نمی پردازند. آنان به شکل تجربی، نتیجه‌گیری را موکول به دریافت اطلاعات بیشتر می‌نمایند.
4- در جستجوی یافتن و شناسایی ایده های بزرگ!
دریافت بسیاری از مفاهیم بنیادی به ارائه برخی از سخنرانی ها مربوط می‌گردد. به گونه ای که شنوندگان سطحی می‌گویند من فقط به واقعیت ها گوش می دهم لذا برخی از شنیده‌ها را رد می‌کنند در حالی که معمولاً اطلاعات ارائه شده در هم تنیده‌اند.
در مقابل شنوندگان فعال دقیقاً به مفاهیم پایه توجه دارند و ایده های کلیدی را می‌قاپند و به عنوان لنگر و ابزاری در کسب اطلاعات بعد از آن استفاده می‌کنند.
5- با توجه به یادداشت هایتان به طرح کلی سخنران توجه کنید.
برخی از مستمعین غیرحرفه ای صرفاً به جزئیات مطرح شده توسط سخنران توجه می‌کنند در حالی که شنوندگان حرفه¬ای به طرح و چارچوب کلی بیانات توجه دارند.
6- هنگام شننیدن بر توجه تان ثابت قدم بمانید.
شنوندگان کم تجربه ذهنشان هنگام سخنرانی در حالتی از سرگردانی است در حالی که آنان که شنوندگان مؤثر و حرفه ای هستند متمرکز و فعال می شوند و همواره مجذوب رویدادها و موضوعات جدید هستند.
7- برخورد با موضوعات دشوار
شنوندگان ضعیف هنگام مواجهه با موضوعات دشوار متوقف می‌شوند. در مقابل شنوندگان فعال تحت تأثیر شرایط جدید با انگیزه تر می شوند و به طور جدی با موضوعات درگیر می‌شوند. آنها سعی در درک و فهم و پیداکردن نکات مهم و معانی آن چه که گفته می‌شود می‌پردازند بدون توجه به سطح دشواری آن.
8- با صداها به گونه ای احساسی از مسیر خارج نشوند.
شنوندگان ضعیف با شنیدن تن صدای گوینده در قالب چند کلمه روگردان می‌شوند. در مقابل آنان که در شنیدن دقت دارند اجازه نمی‌دهند هیجان ناشی از شنیدن برخی از کلمات توسط سخنران برکل بیانات او تأثیر منفی بگذارد.
9- از شخصیت سخنران اطلاعاتی به دست آورید.
شنوندگان غیر ماهر سخنران را صرفاً به سرفصل بیاناتش می‌سنجند در حالی که شنوندگان با تجربه به واقعیات مهمی از جمله سابقه کاری، شخصیت، عادات، زندگی خانوادگی سخنران و ... نیز توجه دارند.
10- به کشف و درک تفاوت بین سرعت سخن گفتن با سرعت فکر کردن بپردازید.
ما اصولاً می توانیم در حدود چهارصد کلمه در دقیقه بیاندیشیم، و این چهار بار سریعتر از چیزی است که سخنران می تواند بیان کند.
شنونده فعال از سه طریق بین تفکر و گفتن تفاوت قائل می‌شود:
الف: در فراز هر سخن سعی در پیش‌بینی فراز دیگری از گفته‌ها می‌نماید.
ب: از مدارکی که سخنران برای گفته‌هایش استفاده می‌کند ارزشیابی به عمل می‌آورد.
ج: به طور مداوم و در فواصل معین از گفته های سخنران خلاصه برداری می‌کند.
|