سبک‌های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی

اولین ارتباط کودک در خانواده ارتباط با والدین می‌‌باشد و همین ارتباط باعث شکل‌گیری شخصیت او می‌‌گردد.
دلبستگی عبارتست از پیوند عاطفی عمیقی که با افراد خاص در زندگی خود برقرار می‌‌کنیم. دلبستگی برای کودک ارزش حیاتی دارد، زیرا همچنان که کودک در دنیای اطرافش کاوش کرده به او احساس امنیت و آرامش می‌‌دهد. برای مثال کودکانی که دلبستگی شدید به مادرشان دارند در آینده از لحاظ اجتماعی برون‌گرا هستند و به محیط اطراف توجه نشان می‌‌دهند و تمایل به کاوش در محیط اطرافشان دارند و می‌‌تواند با مسائل مقابله کنند. از طرف دیگر عوامل که مخل این دلبستگی باشد در زمینه رشد اجتماعی کودک در آینده مشکلاتی ایجاد می‌‌کند.
انواع دلبستگی عبارتند از: 
1) دلبستگی ایمن: بهترین سبک دلبستگی که باعث رشد و بالندگی فرد می‌‌شود، سبک دلبستگی ایمن است. در این سبک کودک والدین را تکیه گاه امن خود می‌‌داند. وقتی والد از او جدا می‌‌شود ممکن است گریه کند یا نکند، اما اگر گریه کند علت آن این است که والد غایب است و او را به فرد غریبه ترجیح می‌‌دهد. زمانی که والد برمی‌‌گردد، آن‌ها به طور فعال دنبال تماس با او هستند .
2) دلبستگی دوری جو: کودک نسبت به حضور والد بی‌اعتنا است. وقتی والد می‌‌رود کودک ناراحت نمی‌‌شود و به غریبه‌ها واکنش بیشتری نشان می‌‌دهد .
3) دلبستگی مقاوم: قبل از جدا شدن والدین، کودک به دنبال نزدیکی با والد است و اغلب به کاوش نمی‌‌پردازد. وقتی کودک را ترک می‌‌کند، معمولا ناراحت شده و بعد از برگشت او عصبانی می‌‌شود و رفتار خصمانه، کتک زدن و هل دادن نشان می‌‌دهند.
4) دلبستگی آشفته: بیشترین نا ایمنی وجود دارد و هنگام حضور والدین، رفتار کودک سردرگم و متضاد است.

رابطه سبک دلبستگی و تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی 
1) اکثر دانش آموزان به ویژه در مقطع ابتدایی و راهنمایی برای انجام تکالیف خود و موفقیت تحصیلی از والدین کمک می‌‌گیرند و
 هر چه سبک ارتباط دلبستگی دانش آموز و والد صمیمی‌‌ و ایمن تر باشد میان موفقیت دانش آموزان بیشتر است. 
2) والدین موفق که سبک دلبستگی کارآمد و ایمن را برای فرزند خود ایجاد کرده باشد برای فرزندان خود برنامه مصوب درسی دارند و بجای اینکه مدام تذکر بدهند و یا کودک را مورد سوال قرار دهند به دانستن برنامه درسی و نظارت بر کارایی کودک اکتفا می‌‌کنند و به کودک قدرت مدیریت زمان جهت انجام دادن تکلیف را می‌‌دهند و این دومین عامل اثر گذار برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان می‌‌باشد. 
3) سومین عامل اثر گذار باور والدین می‌‌باشد. والدین موفق به فرزند خود باور و اطمینان دارند، نمره برای آنها ملاک موفقیت کودک نیست. علاقه بی‌قید و شرط به دانش آموز به او کمک می‌‌کند تا تصوری مطلوب تر از خود داشته باشد.
4)گاهی اوقات والدین زمان مطالعه دانش‌آموز را انتخاب می‌‌کنند مثلا صبح زود. والدین موفق و کارآمد هیچ زمانی را به کودک  تحمیل نمی‌‌کنند و اجازه می‌‌دهند کودک در زمانی که از لحاظ فکری آمادگی دارد به مطالعه بپردازد و همین امر می‌‌تواند پیشرفت تحصیلی را دو برابر کند.
5) یکی دیگر از عوامل موثر برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان دلبستگی عاطفی و ثبات عاطفی در بین اعضای خانواده است، هر چقدر میزان صمیمیت عاطفی در بین اعضا بیشتر باشد به همان نسبت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بیشتر است. 


مریم اسدی- مشاور پایه متوسطه